نقش مادران در تربیت کودک (قسمت پایانی )

بسم الله الرحمن الرحیم
نقش مادران در تربیت کودک (قسمت پایانی)
در مقاله قبل به انواع هدایت کودک توسط مادر پرداختیم. حال راه های هدایت را مورد بررسی قرار می دهیم:
راه های هدایت
مادرهدایت و تربیت کودک خود را باید اغلب از راه های مستقیم و غیر مستقیم انجام دهد.
از طریق سوال
کودک از وقتی به زبان می آید دائما می پرسد و این به معنی آن نیست که می خواهد فضولی کند. بلکه می خواهد بداند و بفهمد وظیفه مادر این است که به سوالات پاسخ دهد پاسخی اندیشیده و حساب شده در عین حال گاهی لازم است با زمینه سازی هایی خودتان سوالی را در ذهن کودک بگنجاند و او را غیر مستقیم وادار به پرسشی بکنید که پاسخ آن را بیابد این خود نوعی از تربیت است.
تحریک کنجکاوی
کودک از کار فکری فراری است و سعی دارد همه چیز را سرسری بگیرد. این مادر است که باید او را به فکر و حتی دقت ارادی وادارد. خوشبختانه زمینه کنجکاوی در کودک وجود دارد فقط تحریکی لازم است تا کودک فکر کند و برای کشف دنیایی که در پیش اوست، اقدام کند و محیط خود را بشناسد.
بهترین وسیله برای وادار کردن کودک به کشف و تفکر بازی است، بازی بزرگترین دغدغه کودک است و اکثر آزمون و خطاها با بازی تجربه میکند چه خوب است هم بازی کودک شوید و مهم ترین مفاهیم تربیتی را لابه لای همین بازی ها به او بچشانید با این روش کودکان هم از بازی خود لذت برده اند هم نکته های لازم را یاد گرفته اند.
نمایاندن عمل
گاهی تربیت فکری با عمل مادر شکل میگیرد. یعنی لازم نیست که شما حرف بزنید و مستقیما دستور دهید بلکه با رفتار خود راه های درست را به کودک تفهیم کنید. این اصلی ترین و مهم ترین راه تربیت است. جنبه هایی که کودک باید بیاموزد. کودک در خانه باید اصول مختلفی را در زندگی فردی واجتماعی بیاموزد ولی معمولا تکیه بر جنبه هایی است که کمتر در بیرون قابل فراگیری است مثل بلندنظری، نظافت شخصی آداب خواب و استراحت، راه و رسم زندگی فردی، معاشرت با افراد جامعه و... با توجه به این جنبه های مهم، آنچه که در خانه باید آموخته شود عبارت است از :
آداب معاشرت پذیر، مسئولیت نظم در امور، در جنبه های معاشرتی رعایت احترام، برخورد خوب، آداب زندگی درجمع
خود داری از تنش ها، مواظبت در گفتار، مسئولیت واداشتن به تمرین در کار و فعالیت خانوادگی، خواستن مسئولیت مستقیم از
او با رعایت سن کودک، تداوم تلاش و فعالیت، آماده کردن برای پذیرش یک مسئولیت در جامعه.
نظم درامور ورعایت ترتیب و توالی کارها، منظم کردن ساعات کار واستراحت، آموزش تصمیم گیری صحیح انجام یک کار پس از طی مراحل اندیشه.
از دیگر مسائل در این زمینه رعایت اصولی است که در آن نه ضرر به خودش وجود داشته باشد و نه زیان دیگران، نه موجب صدمه ای برای خود شود و نه زمینه برای آزار دیگران. حمایت از مظلوم، جلوگیری از ستم ظالم، رعایت حق و عدل در همه امور خود کفایی در کارها .
وسعت روابط
به تدریج که کودک رشد میکند دامنه روابط او با دیگران وسیع تر شده در نتیجه رعایت اصولی که برای زندگی کودک لازم است ضروری تر میشود. او به تدریج با دنیای دیگری آشنا میشود، دنیای همسالان، رفت و آمدها، مهمانی ها، مربی ها و نیز از طریق خواندن و نوشتن آگاهی هایی پیدا میکند. هر قدر که دامنه آگاهی و روابط کودک بیشتر میشود، آموختن اصولی برای کنترل آن زیادتر میگردد و شما به عنوان مادر باید با او همگام شوید.
نکته ها در آموزش اصول زندگی
1-در آموزش اصول زندگی، اصل تدریجی بودن باید مورد نظر باشد به عبارت دیگر اطلاعات و محتوای لازم برا ی زندگی کودک باید به تدریج به تناسب سن به کودک آموخته شود آموزش یکباره قواعد تربیتی نه تنها نفعی ندارد بلکه ممکن است موجب صدماتی شود .
2- آداب اصول و مقررات زندگی را نمی توان به زور کتک به کودک تحمیل کرد و از او خواست که با میل و رغبت آن را انجام دهد با محبت و مهرورزی باید کودک را به راه صحیح زندگی هدایت کرد او را واداشت تا درست انجام وظیفه کند .
3- بهتر است رعایت اصول و مقررات از زبان کودک کاری کنیم که خود او برای اصلاح خود و یا رعایت ضوابط اقدام کند.
4- در آموزش اصول زندگی ، ظرفیت فکری و روانی کودک باید مورد نظر باشد و گرنه موجب گیجی و گمراهی او خواهد شد. از آموزش اصولی که برای او نامفهوم است خود داری کنیم.
5- در آموزش اصول زندگی هرگز نباید وضع کودک را با خود مقایسه کرد، کودک می خندد بدون اینکه دلیلی عاقلانه برای خندیدن داشته باشد حرف می زند بی آنکه دلیلی برای سخن گفتن داشته باشد اگر بخواهم مانند بزرگسالان با او رفتار کنیم و او را از کودکی کردن منع کنیم موجب صدمه روانی است. مراحل سنی را باید در نظر گرفت.
6- به کار بردن مثالهای مناسب، داستانها درانتقال معلومات از این قبیل به شرطی که در خور فهم او باشد. بسیار موثراست .
ان شاءالله که بتوانیم با به کارگیری این اصول در تربیت کودکانمان، فرزندان شایسته ای تحویل جامعه بدهیم.

گردآورنده: نرگس اکبری
منابع: نقش مادر در تربیت -دکتر علی قائمی