دلایل تحریم ربا(قسمت پایانی)

بسم الله الرحمن الرحیم
دلایل تحریم ربا(قسمت پایانی)
در دو مقاله گذشته به پنج مورد از دلایل تحریم ربا پرداختیم. حال دو دلیل دیگر را مورد بررسی قرار می دهیم.

6)ربا عامل مهم ورشکستها
شخص یا مؤسسه ای را فرض کنید که تمام سرمایه اش پانصد هزار تومان است ولی با استفاده از اعتبارات بانکی و رهن گذاشتن منازل و امثال آن، پنج برابر این مبلغ را وام می گیرد، و بانکهای رباخوار نیز که تنها به فکر سود خویشند با گرفتن وثیقه مبلغ مورد نظر او را در اختیارش می گذارند! حال اگر این وام در روند تولید، تنها مواجه با زیان بیست درصد بشود معادل خواهد بود با تمام سرمایه اصلی این شخص یعنی تمام سرمایه را باید بدهد و از زیر بار دین بیرون آید!
ملاحظه می کنید که این «قدرتهای کاذب فعالیت اقتصادی» چگونه می تواند خطرناک باشد.
بسیارند کسانی که به خاطر عدم توانائی بر پرداخت اقساط وام خود، تمام زندگی حتی خانه مسکونی خود را که شدیداً به آن نیاز داشته اند از دست داده و برخاک سیاه نشسته اند.
جالب این که درنظام احکام اسلامی نه تنها تأخیر پرداخت وام، خسارتی بر عهده وام گیرنده نمی گذارد، زیرا هر گونه اضافه ای بر اصل وام حرام و ربا است.
بلکه اگر این تأخیر بخاطر عدم توانائی وام گیرنده بر پرداخت وام خود باشد هیچ گونه مجازاتی هم ندارد، و وام دهنده شرعاً موظّف (و ان کان ذو عسرد فنظرد الی میسر) به او مهلت کافی دهد، تا توانائی بر پرداخت دیون خود پیدا کند.
و اگر تونائی دارد و تأخیر کند حکومت اسلامی می تواند او را به زندان بیفکند و مجازات کند، یا از اموالش به مقدار دیونش بردارد و به طلبکاران بدهد، ولی در هر صورت خسارتی از جهت دیرکرد بر عهده او نیست

برای این که به عمق بینش اسلامی در زمینه روابط «وام دهنده» و «وام گیرنده» آشناتر شویم دو حدیث در زیر آمده است::
یکی از یاران امام صادق علیه السلام می گوید: به امام عرض فرمود: اعیذک باللَّه ان تخرجه من ظل رأسه: «پناه بر خدا از این که مسلمانی را از سر پناه خود خارج کنی »

یکی از محدثان معروف از یاران امام صادق علیه السلام به نام «محمّد بن ابی عمیر» که شغل بزّازی داشت براثر پیش آمدهائی تمام سرمایه اش از دست رفت و فقیر شد، ده هزار درهم از کسی طلبکار بود. بدهار خانه مسکونی خود را به ده هزار درهم فروخت و آن را برای «ابن ابی عمیر» به در خانه اش آورد.این چیست؟ طلب تو است! ایا ارثی به تو رسیده؟ نه! کسی به تو بخشیده؟ نه! املاک اضافی داشته ای، فروخته ای؟ نه! پس از کجا آورده ای؟!
- خانه مسکونی ام را برای ادای دینم فروخته ام.
محمد بن ابی عمیر گفت: از امام صادق علیه السلام شنیدم که فرمود: لایخرج الرجل من مسقط رأسه بالدین، ارفعها فلاحاجه لی فیها: «هیچ انسانی را بخاطر بدهکاریش نباید از خانه مسکونی اش بیرون کرد» (به خدا سوگند، به مختصری از آن نیازمندم امّا به خودم اجازه تصرّف در آن را نمی دهم) این را بردار و با خود ببر!
همان گونه که بارها گفته ایم، در بافت اقتصاد اسلامی هرگز مسائل انسانی، از مسائل اقتصادی جدا نمی باشد، و این دو همچون تار و پود درهم فرو رفته اند، که اگر تفکیک شوند بکلی مسخ شده و شکل اقتصادهای شرقی و غربی امروز را پیدا می کنند.
-7) رباخواری امّ الفساد اجتماعی
در یک شعر معروف عرب می خوانیم:
ان الشباب و الفرغ و الجدهمفسده للمرءای مفسده
«جوانی، و بیکاری و پولداری مایه فساد انسان است، چه فسادی؟!».
ولی در واقع از این سه موضوع، ارکان اصلی را همان دوّم و سوّم تشکیل می دهند چرا که اگر انسان بیکار و پولدار باشد (هر چند جوان هم نباشد) باز هم منشأ فساد و مایه بدبختی است.
و این دو از ویژگیهای رباخواران حرفه ای است، که هم کار نمی کنند بلکه زالووار از دسترنج یک مشت مردم محروم و بینوا استفاده می نمایند، و هم پولدار و ثروتمندند، و به بهای خاک سیاه نشاندن گروهی از مردم زحمتکش مرفّهند، و در اسکناس غوطه ور
با توجه به مطالب بالا می توان نتیجه گرفت که در اقتصاد اسلامی "ربا" هیچ جایی ندارد و باید برای برپایی اقتصاد اسلامی "ربا" از جامعه رخت بر کند.

عنوان:دلایل تحریم ربا (قسمت پایانی)
گذرواژه:اقتصاد،ربا،اقتصاد اسلامی،تحریم ربا
گردآورنده: واحد تحقیق و پژوهش موسسه فرهنگی قرآن عترت اسوه تهران
منبع: خطوط اقتصاد اسلامی/ پدیدآورنده : آیت الله العظمی ناصرمکارم شیرازی/ناشر:مدرسه الامام علی بن ابی طالب ( علیه السلام )