Fa 
En 
بسم الله الرحمن الرحیم
قالب شعری بحرِ طویل یا رَپ
• مشخصات:
- بحرِ طویل، یعنی وزن طولانی، و نمونه¬هایش را در مُناجات نامه خواجه عبدالله انصاری یا گلستان سعدی می¬توان یافت. بحرِ طویل به متنی گفته می¬شود که در آن با یک وزن خاص و تکراری، بدون بریدن رشتۀ کلام، جابجا از قافیه¬های متفاوت استفاده می¬شود¬¬.
- رَپ، چیزی شبیه بحرِ طویل در ادبیات فارسی است اما خودش به صورت مستقل، ریشه¬های فرهنگی متفاوتی با آن دارد.
- رپ از فرهنگ غربی و آمریکایی وارد ادبیات ما شده است. اگرچه ریشه¬های آن را به مردم بومی آفریقا مرتبط دانسته¬اند.
- بیشتر مسائلی که در رپ از آن¬ها صحبت می¬شود مسائل اجتماعی است و این سنت، از همان اوایل شکل گیری رپ در خاست¬گاه خودش، تا هنوز پابرجا مانده است.
- رپ نیز نوعی ترانه است، چرا که همراه با موزیک یا اصطلاحاً بیت یا ریتم خوانده می¬شود. وزن شعر هم بر اساس همین بیت یا ریتم اولیه تعیین می¬¬گردد.
- در رپ به جای شعر یا متن، از واژۀ تِکست به معنای «نوشته» استفاده می¬کنند.
- به نظر می¬رسد که امروزه، رپ مهمترین و اصلی¬ترین رابط بین ذهن و زبان جوانان با شعر و ادبیات است.
- در عموم تکست¬های رپ، نوعی فرهنگ تقابل جویانه و درگیری طلب به چشم می¬خورد.
- رپ نوعی شعر سرودنِ مدرن است که در ادبیات ما، تازه دارد از آب و گل در می¬آید و ما تازه چهارمین نسل از جوانانی را می¬بینیم که شروع به سرودن رپ می¬کنند و این در مقایسه با عمرِ مثلاً غزل، خیلی تازه و نو است.
- وزن در رپ، وزن عروضی نیست، بلکه وزن هجایی است. یعنی کافی است که تعداد بخش¬ها یا هجاهای یک خط با خط بعدی برابر باشد که تازه در خیلی از مواقع همین همسانی را هم ندارند. از این جهت، رَپ، شباهت زیادی با شعر نیمایی دارد.
- در رپ، به جای قافیه بیشتر از سَجع استفاده می¬شود. کلماتی که دارای وزنِ شبیه به هم هستند اما پایانشان با هم دقیقا یکی نیست، دارای سجع می¬باشند. مثلاً کَچَل و بَغَل، هم قافیه هستند اما بین واژه¬های بَغَل و فَقَط صرفاً هم¬آوایی برقرار است و چون آخرشان با هم یکی نیست، قافیه به حساب نمی¬آیند. بغل و فقط را نمی¬توان در شعر سنتی به عنوان قافیه استفاده کرد اما در رپ، بَغَل و فَقَط و کَچَل و عَوَض، همه می¬توانند با هم قافیه باشند.
- چه زبان و چه موضوعِ رپ، کاملاً بی پرده است و حتی در جاهایی به رکاکت هم می¬کشد.
- محتوای رپ¬ها، موضوعات متفاوتی را شامل می¬شود اما دو محور اصلیِ محتوایی در رپ وجود دارد؛ یکی مسائل اجتماعی و هنجار جویانه، یکی هم مسائل ضد اجتماعی و هنجار شکنانه! البته رپ فارسی، تا کنون بیشتر بر محور دوم پیش رفته است.
- از آنجایی که آغازگران رپ، از ابتدا افراد آکادمیکی نبودند، به همین خاطر آکادمی و دانشگاه یا منتقدین ادبی هم تا کنون توجه زیادی به این نوع ادبیِ زبان فارسی نداشته¬اند (مخصوصاً در ایران). اما به نظر می¬رسد که اکنون، لازم است این نوع ادبی جدید و مهم نیز مورد بررسی و تحلیل قرار بگیرد؛ چراکه ذهن و زبان جوانان ما را به شدت درگیر خودش کرده است.
- بخشی از متن یکی از تکست¬های رپ، با موضوع مخالفت با فرستادن پدر و مادرها به خانۀ سالمندان با عنوان «نامه¬ای به فرزند»؛
می¬گن زندگی یعنی نفس کشیدن
باید تا آخر عمر تو این قفس بشینم
این یعنی رسیدن به آخرای عمرم
روزی که منو آوردی اینجا مُردم
بعضی وقتا اینجا قَدم می زنم
آلبومِ جوونیامو وَرق می زنم
اینم بگم اینجا هوامونو دارن
سر وقتش غذا و دَوامونو دادن
ولی این منو سرخوش می¬کرد
که فرزند خودم منو تَر خُشک می¬کرد
یه جورایی این یه تعهده
وگرنه احتیاجی ندارم به تَرحُمِت
گفتم می¬خوام برم. تو اِنکار نکردی
حتی واسه موندنِ من اصرار نکردی
ممنونم واسۀ موافقتت
ممنونم، به خاطر مراقبتت
گردآورنده:رضا زارنجی
منبع:ادبیات عمومی؛ گروهی از نویسندگان
