رسانه و قضاوت اخلاقی
رسانهها، از نخستین روزهای پیدایش خود تا امروز، نقش مهمی در شکلدهی افکار عمومی داشتهاند. این نقش نهتنها در اطلاعرسانی بلکه در هدایت ارزشها و معیارهای اخلاقی جامعه نیز قابلتوجه است. رسانهها، از طریق انتخاب موضوعات، نحوه پوشش رویدادها و فرم ارائه اخبار، بر قضاوت اخلاقی مخاطبان تاثیر مستقیم میگذارند.
۱. تأثیر رسانه بر معیارهای اخلاقی
هنگامی که رسانهها داستان یا خبری را با تأکید بر جنبههای خاصی منتشر میکنند، زمینهای شکل میگیرد که مردم آن رویداد را از منظر اخلاقی خاصی ببینند. مثلاً تمرکز بر جنبههای انسانی یک بحران، احساس همدلی و مسئولیت را تقویت میکند؛ در حالی که تأکید بر جنبههای سیاسی یا اقتصادی ممکن است برداشتهای متفاوتی به وجود آورد.
۲. خطر جهتدهی یکجانبه
رسانههایی که با سوگیری مشخص عمل میکنند، قادرند با بازنمایی ناقص یا انتخابگرایانه وقایع، قضاوت اخلاقی جامعه را به سمت خاصی ببرند. این امر میتواند باعث شکلگیری باورهای نادرست و شکافهای اجتماعی شود.
۳. مسئولیت اخلاقی رسانه
رسانههای مسئول باید با شفافیت و حقیقتگویی عمل کنند. توجه به تمام ابعاد یک موضوع، ارائه دیدگاههای متفاوت و جلوگیری از القای پیشداوری، از جمله وظایف اخلاقی مهم رسانه است.
۴. نقش مخاطب آگاه
مخاطبان نیز وظیفه دارند مصرفکنندگان فعال باشند. بررسی منابع گوناگون، شناخت روشهای سوگیری خبری و تحلیل محتوای دریافتشده میتواند از شکلگیری قضاوتهای نادرست پیشگیری کند.
گرد آورنده: واحد تحقیق و پژوهش موسسه فرهنگی قرآن و عترت اسوه تهران