بسمه الله الرحمن الرحیم
بلوغ در دختران
نوجواني و بلوغ دورهايست كه طي آن فرد معناي رواني آشناي كودكي را ترك نموده، وارد مرحلهي ديگري ميشود.
در زمانيكه نوجوان با تغييرات بيولوژيكي، شناختي و رشد جسماني مواجه است بايد خود را با انتظارات والدين، گروه همسالان و مدرسه كه با شتاب بيشتري در حال تغيير است، سازگار نمايد. براي آنكه نوجوانان در سپري كردن اين تغييرات با مهارت، قدرت و ارتباط مناسب با ديگران توفيق يابد، لازمست در زمينه رفتار و تواناييهاي شناختي و اجتماعي جديد خود تحول يابند. از آنجا كه خواستهها جديد ميباشند، مهارتهاي تازهاي را ايجاب مينمايند. هنگاميكه فرد دنياي كودكي را ترك و در دنياي نوجواني وارد ميشود، نهايتا با فرضها و باورهاي جديد در مورد خود، ارزشها و هويت بايد روبرو شود.
ما در اينجا سعي ميكنيم به بيان ويژگيها و خصوصيات دوران نوجواني و بلوغ در دختران بپردازيم. براي سهولت در بيان دوران نسبتا طولاني نوجواني، آنرا به سه مرحله جزئيتر تقسيم ميكنند:
1. دوران اوليه نوجواني: شامل مرحله قبل از بلوغ جنسي ميباشد. هنگاميكه سرعت رشد باعث تغييرات فرد ميگردد و همچنين مرحلهي آغاز بلوغ جنسي كه معمولا تغييرات عمدهاي را به وجود نميآورد.
2. حدود دوازده تا هجده ماه بعد از بلوغ جنسي، مرحله وسيع دوران مياني نوجواني شروع ميگردد كه در آن تمايل به جنس مخالف، تشكل گروههاي همسن و دوستيهاي آنها را تا حدي بهم ميزند. در اين موقع است كه دوره طغيان و تطابق كه از مشخصات نوجواني است شروع ميگردد. طغيان در مقابل فرامين والدين و بزرگسالان و مطابقت با ضوابط، ارزشها و ايدئولوژيهاي گروه همسالان، افقهاي جديدي در برابر نوجوان باز ميگرداند كه وي آرزوي كشف آنها را دارد.
3. مرحله سوم يا دوران آخر نوجواني دير يا زود فرا ميرسد كه دوره عدم محدوديت است. نوجوان در اين مرحله راجع به مسائل قابل لمس در مورد زندگي آيندهاش به تفكر ميپردازد. مسائلي از قبيل انتخاب رشته تحصيلي، انتخاب رشته دانشگاهي، انتخاب شغل و نظير آن معمولا ذهن نوجوان را بخود مشغول مي دارد.
حال به توضيح اين مراحل نوجواني در دختران ميپردازيم.
دوران اوليه نوجواني:
بلوغ جنسي سبب تغييرات نسبتا زيادي در ظاهر فرد، انگيزهها، ظرفيتهاي عقلاني و محيط اجتماعي وي گشته، جريان تدريجي رشد را دستخوش تغيير مينمايد.
قبل از بلوغ جنسي افزايش تدريجي قد و وزن كه از دو سالگي به بعد به آرامي پيش ميرفت سرعت بيشتري مييابد. در دوران سوم كودكي تقريبا 5/2 تا 5/1 كيلو در سال به وزن كودك اضافه ميشد. ولي حدود دو سال قبل از شروع بلوغ جنسي دختران در حدود 5 تا 5/4 كيلو در سال به وزنشان افزوده ميشود. و بين 10 تا 5/7 سانت قدشان بلندتر ميگردد.
دخترها حدود دو سال زودتر از پسرها بالغ ميگردند. تفاوتهاي قابل ملاحظهاي بين افراد در زمان شروع جهش رشد وجود دارد. در دختران ميانگين سن بلوغ جنسي حدود 13سالگي بوده و در 80% موارد محدودهي آن بين يازده تا پانزده سالگي ميباشد. دختري كه زودتر بالغ ميشود ممكن است نگران رشد بيرويه اندازه جسمانيش بشود و همچنين با مواجهه با احساسات جنسياش دچار خجالت خجالت گردد.
بلوغ جنسي در دختر:
بلوغ دختران با رشد تخمدانها و رسيدن يكي از فوكيلوهاي گراف كه بعدا توليد اوول مينمايد صورت ميگيرد. در اين دوره اندازههاي بدن تغيير مينمايد سينهها رشد نموده، استخوانهاي لگن پهن ميشوند، پاها نيز كشيدهتر ميگردند... جوشها يا غرور جواني در پوست صورت ظاهر ميگردد و براي هر دو جنس دختر و پسر در اين دوره مسالهاي را به وجود ميآورد. آنگاه مدتي پس از ظهور تغييرات ظاهري، عادت ماهيانه دختر شروع ميگردد. مكن است تقريبا تا يك سال عادت ماهانه وي هنوز منظم و به تعداد كافي نباشد. اولين عادت ماهانه لحظه حساس و بحراني در زندگي يك دختر ميباشد و فراواني مشكلات مربوط به عادت ماهانه كه ريشه عاطفي دارند نشان ميدهد كه اين موضوع ميتواند منشأ ناراحتيها شود و هر بار احساس عدم رضايت وي از زن بودن را افزايش دهد. نخستين قاعدگي براي دخترهايي كه اطلاعات زيادي ندارند، تكان دهنده و ناراحت كننده است. پيشترها دخترها هيچگونه هشدار قبلي دريافت نميكردند. اما اين روزها خوشبختانه تعداد كمي از دخترها ناآگاه هستند و تقريبا تمام دخترها اطلاعاتي را از مادر يا مدرسه خود دريافت ميكنند و دخترهايي كه از تغييرات مربوط به بلوغ آگاه هستند خيلي خوب سازگار ميشوند.
معمولا كوشش ميگردد كه دختر را طوري آماده نمايند كه از زن شدن خودش و امكان مادر شدن خودش در آينده مغرور باشد. آموزش صحيح در اين مرحله اهميت زياد دارد و به وي كمك ميكند تا با اين مسأله بهتر برخورد نمايد. عدم آگاهي دختر ممكن است در او احساس گناه و ناراحتي و اضطراب يا خجالت به وجود آورد. در اين هنگام رابطه مادر و دختر اهميت بسيار دارد.
در دوران اوليه نوجواني هنگامي كه دختر ياد ميگيرد كه با ظاهر زنانهاش در خانه و با اين نقش در جامعه احساس راحتي بنمايد گرايشهاي والدين از اهميت خاصي برخوردار است. وضعيت آنها نسبت به دختران و نسبت به يكديگر حائز اهميت ميباشد. در صورتيكه رابطه پدر و مادر صميمانه و توأم با احترام متقابل باشد، دختر از دختر بودن خود احساس رضايت خواهد داشت.
گردآورنده:واحد تحقیق و پزوهش موسسه فرهنگی قرآن و عترت اسوه تهران