تغذیه در فصل‌های مختلف سال

بسم الله الرحمن الرحیم

تغذیه در فصل‌های مختلف سال
تغذیه‌ی مناسب بر اساس تغییرات فصلی، از اصول مهم سلامت در سبک زندگی اسلامی و ایرانی است. بدن انسان مانند طبیعت، در هر فصل واکنش‌ها و نیازهای متفاوتی دارد و هماهنگی با این چرخه‌ی طبیعی، موجب تعادل جسم و آرامش روان می‌شود. سنت نبوی و طب اسلامی نیز تأکید کرده‌اند که «معده، خانه‌ی همه‌ی بیماری‌هاست و پرهیز، اساس درمان». بنابراین، شناخت تغذیه‌ی مناسب هر فصل، راهی برای حفظ تندرستی و نشاط در تمام طول سال است.

بهار: فصل بازسازی و اعتدال
بهار زمانی است که بدن از انباشت چربی و مواد سنگین زمستان رها می‌شود. در این فصل، مصرف غذاهای سبک و سرشار از فیبر مانند سبزی‌های تازه، جوانه‌ها، سوپ‌ها و آش‌های رقیق توصیه می‌شود. نوشیدن آب کافی و پرهیز از غذاهای خیلی چرب، به بدن کمک می‌کند تا به تدریج به هوای معتدل و تحرک بیشتر سازگار شود.

تابستان: تعادل در برابر گرما و خشکی
تابستان، فصلی گرم و فعال است که بدن به‌راحتی دچار کم‌آبی و ضعف می‌شود. مصرف میوه‌های آبدار مانند هندوانه، خربزه، شاتوت و همچنین استفاده از دوغ طبیعی، خیار، سبزی خوردن و غذاهای سبک مانند کته و ماهی بخارپز توصیه می‌گردد. نوشیدنی‌های خنک سنتی مثل سکنجبین یا خاکشیر هم حرارت درونی بدن را متعادل می‌سازند.

پاییز: آمادگی برای سرما
پاییز فصلی از تغییر مزاج و افزایش بیماری‌های سرماخوردگی است. تغذیه‌ی این فصل باید بدن را برای زمستان آماده کند. مصرف غذاهای مقوی با طبع گرم مانند عدسی، آش جو، خرما، سیب، ادویه‌های گرم (مثل دارچین، زنجبیل، زعفران) و مقدار ملایمی از عسل و مغزها مفید است. پرهیز از مصرف میوه‌ها یا نوشیدنی‌های خیلی سرد نیز توصیه می‌شود.

زمستان: تحکیم انرژی و گرما
در زمستان، نیاز بدن به گرما و انرژی بیشتر است. غذاهای پرانرژی مانند حلیم، خورشت‌ها، انواع سوپ، گوشت گوسفندی، مغزها، کنجد و سیب‌زمینی توصیه می‌شود. همچنین، مصرف مایعات گرم مانند دمنوش‌های گیاهی (به‌ویژه آویشن و زنجفیل) نقش مهمی در حفظ ایمنی بدن دارد. از دیدگاه طب اسلامی، گرمی در خوراک زمستانی به پیشگیری از رخوت و سرمای استخوانی کمک می‌کند.

نتیجه‌گیری
حکمت الهی در گردش فصل‌ها، پیام تعادل برای انسان دارد. اگر انسان تغذیه‌ی خود را با طبیعت هماهنگ کند، سلامت، آرامش و تعادل روحی نصیبش خواهد شد. درمان واقعی، از هماهنگی با نظم خلقت آغاز می‌شود.

گرد آورنده : واحد تحقیق و پژوهش موسسه فرهنگی قرآن و عترت اسوه تهران