نکات جالب درباره فصد خون

فصد خون از نظر پزشكي جديد عبارتست از باز كردن مصنوعي يكي از سياهرگها به منظور گرفتن خون.

در طب سنتي، خون گرفتن، يكي از پايه‌هاي درماني بسياري از بيماري‌ها بوده و درباره‌ي موارد استفاده از اين كار، ‌ممنوعيت، تدابير و احتياطات، بطور پراكنده مطالبي بيان شده كه نظر ابن‌سينا در اين مورد بسيار جالب و ارزنده است و از همين‌رو چكيده‌اي از سخنان او را در اينجا نقل مي‌كنيم:

1- انديكاسيون‌هاي رگ زدن: ( مواردي كه رگ زدن بيمار سودمند است).

الف: براي كاهش مقدار خون افرادي كه دچار پرخوني هستند.

ب: براي كاهش كيفيت خون بيماراني كه خون آن‌ها غيرطبيعي است و درماني بجز خونروي ندارند، مانند: ابتلاء نقرس خوني كه بايد از نزديكترين رگ به عضو مبتلا خون گرفته شود.

ج: براي جمع شدن هر دو علت فوق در يك بيمار.

2_ كنترا انديكاسيون‌هاي رگ زدن: (مواردي كه رگ زدن ممنوع است)

الف: دوران حاملگي و عادت ماهيانه.

ب: دوره‌ي پيشرفت بيماري‌ها، براي اينكه قدرت بيمار در مقابله با دوران بحراني بيماري محفوظ بماند، همچنين در اغلب بيماري‌هاي تب‌دار كه همراه يا بدون تشنج هستند و در بيماراني كه از دردهاي بسيار شديد رنج مي‌برند.

د: طبيب بايستي در تمام مدت خونروي، مراقب نبض بيمار باشد و به مجرد آنكه نبض ضعيف شد يا بيمار دچار رنگ‌ پريدگي و يا خميازه شد، رگ را ببندد و خونروي را متوقف كند.

هـ: مقدار خونروي براي همه‌ي افراد يكسان نيست و به وضع بدني شخص بستگي دارد.

و: نبايد به دنبال خونروي مبادرت به ورزش و فعاليت‌هاي سنگين بدني كرد بلكه بايد مدتي در بستر استراحت نمود.

ز: افرادي كه مدتي دچار بيماري بوده‌اند و ناچار به رگ زدن آنها هستيم، در اولين وهله‌ي خونروي بايد دقت كنيم اگر خون رقيق خارج شد فوراً‌ رگ را ببنديم ولي اگر خون غليظ و كدر مايل به سياه رنگ و گرم خارج شد، مي‌توان خرنروي را ادامه داد.

ح: در مواردي كه كيفيت خون غيرطبيعي باشد و ناچار به رگ زدن هستيم بايد مقدار اندكي خون از بيمار گرفته سپس رژيم غذايي بسيار خوبي براي وي به كارگيريم و پس از مدتي مجدداً كمي از خون وي را خارج كنيم. بدين ترتيب خون غير طبيعي را به تدريج خارج نموده‌ايم و خون خوب و تازه ناشي از تغذيه‌ي خوب را جايگزين خون بد خارج شده نموده‌ايم.

ط: رگ زدن بيماراني كه دچار وسواس يا ديوانگي هستند بايد در هنگام شب و موقع خوابيدن آنان انجام گيرد و بايد رگ مختصر زده شود تا خونريزي زياد نباشد.

ي: براي نيشتر زدن، رگ قيفال (Cephlic Vein) سالم‌تر از ساير رگ‌هاست.

ج: افراد زير 12 ساله و افراد مسن، البته اگر در يك شخص مسن از زيادي خون و گشادي و پر بودن رگ‌ها مطمئن باشيم و چهره‌ي آن‌ها گلگلون باشد، مي‌توان اندكي خون گرفت ولي بايد در نظر داشت كه يكي از عوارض خونروي در افراد مسن، سكته است.

د: افرادي كه دچار لاغري شديد يا چاقي مفرط هستند، چون افرادي كه در مناطق سردسير زندگي مي‌كنند.

ه : بلافاصله پس از فعاليت‌هايي كه مقداري از قدرت بدن را مصرف نموده‌اند از قبيل: پرخوري، نزديكي و استحمام.

فصد (رگ زدن) چه فوایدی دارد؟
طبّ الأئمّة عن محمّد بن مُسكان الحلبيّ :
قال أبو عَبدِ اللّه‏ عليه‏السلام لِرَجُلٍ مِن أولِيائِهِ وقَد سَأَلَهُ الرَّجُلُ ، فَقالَ : يَابنَ رَسولِ اللّه‏ِ ، إنَّ لي بِنتاً وأنَا أرِقُّ لَها واُشفِقُ عَلَيها ، وإنَّها تَفزَعُ كَثيراً لَيلاً ونَهاراً ، فَإِن رَأَيتَ أن تَدعُوَ اللّه‏َ لَها بِالعافِيَةِ .
قالَ : فَدَعا لَها ، ثُمَّ قالَ : مُرها بِالفَصدِ ؛ فَإِنَّها تَنتَفِعُ بِذلِكَ .
طبّ الأئمّة عليهم‏السلام
- به نقل از محمّد بن مسكان حلبى: امام صادق عليه‏السلام ، در پاسخ يكى از دوستدارانش كه گفته بود: اى پسر پيامبر خدا! من دخترى دارم و پيوسته ، نگران و بيدارْ خواب اويم و او ، شب و روز ، در بسيارى از اوقات ، آشفته‏خاطر است. اگر مصلحت مى‏دانى ، براى او از خداوند ، عافيت مسئلت فرما ، براى آن دختر ، دعا كرد و سپس فرمود: «به او بگو رگزنى كند؛ چرا كه از اين كار ، سود خواهد برد».
طبّ الأئمّة لابني بسطام ، صفحه 108 ، بحار الأنوار ، جلد 76 ، صفحه 190 ، حديث 19 دانش نامه احاديث پزشكي : 1 / 276
ارسال نظر برای اين حديث
------------------------------------------------------
مكارم الأخلاق عن محسن الوشّاء :
شَكَوتُ إلى أبي عَبدِ اللّه‏ِ عليه‏السلام وَجَعَ الكَبِدِ ، فَدَعا بِالفاصِدِ فَفَصَدَني مِن قَدَمي ، وقالَ : اِشرَبُوا الكاشِمَ لِوَجَعِ الخاصِرَةِ .
مكارم الأخلاق
- به نقل از محسن وشّاء: نزد امام صادق عليه‏السلام از دردِ كبد ، اظهار ناراحتى كردم . امام عليه‏السلام ، رگزنى را خواست و او پاى مرا رگ زد . همچنين فرمود : «براى درد پهلو ، آبِ زيره كوهى بنوشيد» .
مكارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 175 ، حديث 525 ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 127 ، حديث 89 دانش نامه احاديث پزشكي : 1 / 448
ارسال نظر برای اين حديث
------------------------------------------------------
مكارم الأخلاق :
شَكا بَعضُهُم إلى أبِي الحَسَنِ عليه‏السلام كَثرَةَ ما يُصيبُهُ مِنَ الجَرَبِ ، فَقالَ : إنَّ الجَرَبَ مِن بُخارِ الكَبِدِ ؛ فَاذهَب وَافتَصِد مِن قَدَمِكَ اليُمنى ، وَالزَم أخذَ دِرهَمَينِ مِن دُهنِ اللَّوزِ الحُلوِ عَلى ماءِ الكَشكِ ، وَاتَّقِ الحيتانَ وَالخَلَّ .
فَفَعَلَ فَبَرِئَ بِإِذنِ اللّه‏ِ تَعالى .
مكارم الأخلاق :
كسى نزد امام كاظم عليه‏السلام ، از فراوانى گَرى‏اى كه بدان مبتلا بود ، اظهار ناراحتى كرد . فرمود : «گَرى ، از بخارِ جگر است . برو و پاى راست خود را رگ بزن و بر استفاده كردن از دو درهم روغن بادام شيرين ، همراه با آب كشك جو ، ملازمت كن و از [خوردن] ماهى و سركه نيز حذر كن» .
آن مرد ، اين كار را انجام د و به اذن خداوند عز و جل ، بهبود يافت .
مكارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 176 ، حديث 527 ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 128 ، حديث 90 دانش نامه احاديث پزشكي : 1 / 516
ارسال نظر برای اين حديث
------------------------------------------------------
الإمام الرضا عليه‏السلام :
مَن أرادَ ألاّ تُحرِقَهُ السَّوداءُ ، فَعَلَيهِ بِالقَيءِ ، وفَصدِ العُروقِ ، وَالإِطلاءِ بِالنّورَةِ .
امام رضا عليه‏السلام :
هر كس میخواهد سودا او را نسوزاند ، بر او باد قى كردن ، رگ زدن و نوره كشيدن .
طبّ الإمام الرضا عليه‏السلام ، صفحه 42 ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 325 وفيه «ومداومة النورة» ، دانش نامه احاديث پزشكي : 1 / 464 سودا ، يكى از اخلاط چهارگانه است كه به عقيده قدما جسم انسان بر پايه آنها استوار شده و صلاح و فساد بدن نيز به آنها بستگى داشت.در بحار الأنوار ، عبارت چنين آمده است : «هر كس مى‏خواهد سودا را بسوزاند . . . و مدوامت بر نوره كشيدن كند» .