خواص سنگ عقیق و طلا و نقره در طب سنتی و در روایات

خواص سنگ عقیق

در حدیثی از رسول خدا (ص) است که فرموده هر کس انگشتر عقیق به دست کند خداوند به روشی نیکو در مورد او حکم می نماید.
در روایتی ار امام علی (ع) است: هر کس انگشتر عقیق به دست کند خداوند عاقبت او را ختم به خیر و امنیت و آرامش و ایمان می گرداند.
در حدیثی از امام باقر (ع) است: هر کس انگشتر عقیق در دست کند مادامی که انگشتر در دست اوست همواره از جانب خداوند حافظ و نگهدارنده ای او را محافظت می کند.

نقل است که حاکم وقت مأموران خود را به دنبال مردی از آل ابی طالب به جهت ارتکاب جرم یا خطایی موهوم روانه ساخت این موضوع را در محضر امام باقر (ع) عنوان نمودند. امام فرمودند: انگشتر عقیقی را همراه او کنید که در این صورت هیچ مشکل و خطری متوجه او نخواهد شد.
امام صادق (ع) فرمودند: انگشتر عقیق به دست کردن پوست انسان [مؤمن] را از تازیانه خوردن، قطع شدن دست، خونریزی و همچنین از فقر و تنگدستی امان می بخشد و بدان که انگشتر عقیق حرزی است در برابر هر بلا و پیشامد و دست باورمندی که این انگشتر در آن است هرگز از درهم و دینار خالی نگردد و خداوند دوست می دارد در دستی که برای دعا به سوی او بلند می گردد نگین عقیق باشد.

خواص درمانی طلا
در کتاب های سنتی برای طلا لغت های ذهب، الشمس، زر، تلا، تابا، دابا، تله و تلی به کار رفته است. به ترکی قزل و به هندی سونا نامیده می شود. واژه تلا فارسی است که متأخرین آن را برای رفع اشتباه با "ط" نوشته اند و به سبک و زبان عربی لغت مطّلا را ساخته اند. در کتاب های کیمیاگران بیست و پنج لغت و کنایه برای طلا ذکر شده است.
فلز طلا اغلب به صورت خالص در طبیعت موجود است و چون بسیار درخشنده و نرم است از زمان های بسیار قدیم اقوام مختلف بشر ریزه های آن را جمع کرده و به مصرف های مختلف می رسانند. یونانیان قدیم حدود 1350 سال پیش از میلاد در سواحل دریای سیاه جنگ هایی برای به دست آوردن طلا نموده اند.اولین سکه ی طلایی در حدود 650 سال قبل از میلاد در لیدی (ترکیه فعلی) ضرب شده است. قدیمی ترین سکه ی طلا در ایران که به "دریک" مشهور بوده است در دوره ی هخامنشی توسط داریوش اول ضرب شده است.
طبیعت: طلا از گوگرد معتدل منشأ می گیرد و طبیعت معتدل مایل به گرمی با رطوبت غریزی دارد .
ماهیت آن: اشرف فلزاتی است که در معدن از جیوه و گوگرد معتدل تشکیل می شود.
افعال و خواص: مُلطّف، مُفرِّح، مقّوی قلب و مغز و حرارت غریزی، تمرکز حواس و قدرت تصمیم گیری را در انسان سریع می گرداند.
جهت بیماری های قلب، مغز، کبد، معده و سودای صفرای، طحال، کلیه ها، مثانه، بیماری های جنسی و امراض صفراوی و سوداوی مانند خفقان، وسواس، توحش، هم و غم، افسردگی، سرگیجه، جنون، صرع، اسهال خونی و التهاب مفاصل مفید است. بدن را چاق و فربه می سازد. جهت جذام (سرطان) به تنهایی و یا با داروهای مناسب مثل بسفایج و کمادریوس و محلول سخاله(براده) آن را با مروارید که در آب بالنگ حل کرده باشند جهت اغلب امراض فوق، مجرب و مفید دانسته اند. محلول طلا با نشادر جهت استخراج سم مفید است.

امراض چشم
میله سرمه ایی که از طلا ساخته شده باشد و بین دو پلک کشیده شود جهت تقویت دید چشم، منع رمد (درد چشم) و اکتحال (سرمه کشیدن) آن جهت غلظت اَجفان (تورم پلک ها) و بیاض و غشاوه و کمنه مجرب است.
آشامیدن آب طلا، جهت تقویت حرارت غریزی و تقویت قلب، مغز و معده و رفع اسهال مفید است. ماساژ محلول یا روغن طلا جهت فلج و تحلیل اورام و داءالثعلب (ریزش زیاد مو) و داءالحیه (گری) و عرق النسا(سیاتیک)، بَرَص و بَهق نافع است.
به دست کردن انگشتری آن جهت بیماری داخس (التهاب ناخن) و اُم الصبیان (پرش اعضا) مفید است. آویزان کردن طلای خالص بدون نگین به گردن اطفال از ترس و گریه جلوگیری می کند.
بازی کردن با طلا و دیدن آن باعث شادی و رفع همّ و غمّ است. اگر گوش را با سوزن طلا سوراخ کنند هیچ وقت بسته نشود. اگر طلا را سویق (پودر) کرده تا کاملاً نرم شود و خورده شود جلوگیری از مضرات سم می کند حتی اگر کسی سم خورده باشد سم به او اثر نمی کند.
طلا دافع امراض سوداوی است. داغ طلا در داروهای سودا باعث سریع الاثر شدن آن دارو می شود. طلا باعث از بین رفتن سودا می شود.
اگر به اطفال در ظرف طلا شیر، غذا و دارو داده شود باعث زود به سخن آمدن طفل، دلیر و شجاع و جلوگیری از صرع اطفال می کند.اگر طلا را به شکل هلیله ساخته و در دهان نگه دارند تمام امراض سوداوی را از بین می برد. طلا معالج توحش، خفقان قلب و خیالات سوداوی است.
احتیاط: طلا مضر مثانه و دستگاه ادراری است. مصلح آن عسل، مشک، دانه مورد و شاه بلوط است.
آویزان کردن طلا در مکتب اسلام به عنوان زینت برای مردان حرام است. در صورت درمان در موارد خاص طبق نظر اکثر مراجع جایز است.
استفاده از طلا به صورت های زینتی برای زنان جایز است و از نظر علمی ثابت شده است که موجب تقویت و افزایش نسبی گلبول های قرمز خون بوده و استفاده از آن در ترشح برخی از هورمون های مفید بدن زنان و در رفع افسردگی و غم و اندوه آنان مؤثر و سودمند است بنابراین استفاده ی زنان از طلا جایز و در حدّ معقول و منطقی موجب سلامت روح و جسم آنان می باشد. اما مردان نمی توانند از این عنصر به عنوان زینت استفاده نمایند و از نظر علمی ثابت شده اثرات منفی بر گلبول های قرمز مردان، ترشحات هورمونی آنان و روحیه ی انعطاف آمیز و رفاه طلبی و حالاتی شبیه به حالات و صفات زنان را در مردان بوجود می آورد و به همین دلیل و شاید دلایل فزونتر استفاده آن برای مردان جایز نمی باشد.

توضیح برخی واژه ها
زخم آکله = بیماری خوره، بیماری پوستی که دیر التیام می یابد.
داءالثَعلب= درد روباه، ریزش مو داء الحَیَّه = گری
عرقُ النساء(سیاتیک )= درد رگی از پشت پا که از وَرِک تا کعب کشیده شده است.
داخس= التهاب ناخن اُمّ الصّبیان= پرش اعضاء
خفقان= لرزش و تپشی است که به قلب و ریه عارض می شود برای دفع مواد فاسد و عفن که خود یا بخار آن ها متوجه قلب می شود و بدان اصابت کند.
زرور= آن چه سائیده و بر عضو بپاشند
مُلّطَف= لطیف کننده مُفرِّح= شادی آورد
همّ و غمّ = افسوس از گذشته و نگرانی از آینده صَرع= غش
سخاله = براده رَمَد= درد چشم اکتحال= به چشم کشیدن چیزی
غلظت اجفان = کلفت شدن پوست پلک
بیاض = لکه سفیدی که در سیاهی چشم افتد
غشاوه = شبکوری کمنه = درد چشمی که گویا خاک یا ریگ در چشم رفته است هنون = اندکی در دهان داشتن
بَخَر = بدبویی دهان
کمادریوس = مریم نخودی، ( یونانیان این گیاه را بلوط زمینی گویند)

خواص درمانی نقره
لا تختموا بغیر الفضه فَانَّ رسول الله (ص) قال :" ما طهر الله یداً فیها خاتم حدید "
:جز انگشتر نقره به دست مکنید زیرا رسول خدا (ص) فرمودند خداوند پاک نکند دستی را که در آن انگشتری آهن است.
این فلز صدها بار بیش از سایر مواد ضد عفونی مؤثر است و 650 میکرب را از بین می برد شاید خود شما که همیشه یک انگشتر نقره با نگین عقیق در دست دارید اطلاع نداشته باشید که چه خاصیت بزرگی در این فلز گرانبها هست و چگونه بدون این که خود بدانید مراقب سلامت شماست.
اخیراً دکتر هاری مارکراف استاد پزشکی دانشگاه سانت دویس پس از آزمایش های متعدد اعلام کرد که نقره صدها بار بیشتر از سایر داروهای ضد میکرب و ضد عفونی، میکروب ها را از بین می برد و به نظر این پزشک هر یک از انواع داروهای ضد عفونی حداکثر میکرب های شش بیماری را از بین می برد در حالی که نقره به تنهایی می تواند 650 نوع میکرب را نابود کند بدون این که مانند دیگر ضد عفونی کننده ها عوارض بعدی بر جای گذارد.
استاد دیگری به نام چارلز فوکس دارویی از نقره تهیه کرده است به نام [سولفادیازین نقره] که در معالجه سرماخوردگی و جوش های پوستی و در هفتاد درصد سوختگی های جلدی مورد استفاده قرار می گیرد.
همچنین شرکت های هواپیمایی انگلستان، سوئیس، آلمان، اسکاندیناوی، فرانسه، کانادا، ایتالیا، ژاپن و پان آمریکن داخل هواپیما از نقره به عنوان یک میکرب کش استفاده می شود حتی در سوئیس برای ضد عفونی کردن آب آشامیدنی شهر از نقره استفاده می کنند.
طبیعت آن در اول سرد و خشک و محلول آن را بعضی معتدل دانسته اند.
یکی از فلزهای گرانبها که در این عالم به طور خالص یا آمیخته با دیگر فلزها مانند سرب و انتیمون یافت می شود. در صنعت برای این که محکم تر گردد آن را با مس می آمیزند.
فضه را به فارسی نقره و به ترکی گومش می نامند. در تفریح و دلگشایی قلب نزدیک به یاقوت است.
برای تپش قلب و بدبویی دهان و رفع رطوبت های لزج و عفونت بلغم و مالیخولیا، دیوانگی، وسواس، سرفه، استسقاء، طحال، سنگ مثانه و کلیه ها سودمند است. ضمادش تحلیل برنده ی ورم ها و با جیوه کشته شده برای رفع بواسیر مفید است.
نقره در داروهای چشم جهت بیاض و تقویت چشم سودمند است. مضر روده هاست. مصلح اش کتیرا می باشد. اندازه شربتش تا نیم درهم است. گوگرد خام باعث سیاهی آن می شود. مالیدن نمک رفع آن سیاهی کند. فلز نقره با گوگرد در حرارت، سولفور دارژان بوجود می آید

دانشنامۀ طب اهل بیت علیهم السلام
دکتر محمّد دریایی
متخصص علوم زیستی و گیاهان داروئی