در مذمت دروغ(۱)

بسم الله الرحمن الرحیم
در مذمت دروغ(۱)
یکی از محرمات و آفتهای خطرناک زبان، دروغ گفتن است. دروغ از گناهان بزرگ و کلید گناهان و سرچشمه تمام بدیها و زشتیها است . مؤمن با فضیلت هیچگاه زبانش را به این خوی زشت عادت نمی دهد ، چه آنکه دروغ از انسان شخصیتی کاذب و وارونه ساخته و اعتبار او را از بین می برد و اعتماد عمومی را سست می کند. ولی چون دروغ کار آسانی است و مایه زیادی نمی خواهد ، متاسفانه بعضی از مردم به گمان آنکه زودتر به مقصد برسند به آن متوسل می شوند و بدین منظور آسمان و ریسمان را به هم می بافند و چه بسا در یک روز دهها دروغ می گویند و نقطه اوج فاجعه آنجاست که این گونه افراد نسبت به بازتاب های منفی و عواقب شوم آن در زندگی فردی و اجتماعی نمی اندیشند ، دروغ را به حساب زرنگی و زیرکی می گذارند و راستگویان را افرادی بی عرضه و بی سیاست می پندارند . ولی آنها از این نکته مهم غافلند که دروغ پردازی بر خلاف فطرت پاک و شخصیت والای انسان است و نمی دانند که دروغ ، دشمنی و ستیزه جویی با خداوند متعال و بر خلاف فلسفه آفرینش پروردگار است ، زیرا او جهان را بر اساس صدق و راستی و حقیقت و درستی بنا نهاده است ، چنانکه می فرماید :
وَهُوَ الَّذِی خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ بِالْحَقِّ...(1) (انعام/73)
او کسی است که آسمانها و زمین را بحق آفرید...
در سراسر جهان هستي قانون صداقت و صراحت و حقيقت ساری و جاري است . هر چند به حسب ظاهر در عالم هستي تضادها و تعارض هايي ديده مي شود ولي دروغ و خيانت در طبيعت اصلا وجود ندارد . اصولا حقايق ناب را در طبيعت و هستي بايد جستجو کرد و از زبان آفرينش بايد شنيد. مگر جز اين است که تمام قوانين علمي و فلسفي برداشتي است نسبي از جهان هستي و قوانين حاکم بر آن و طالبان حقيقت (چه آنها که از دریچه عرفان به عالم می نگرند و چه آنان که در راستای علم و تجربه یا فلسفه و برهان گام بر می دارند ) همه و همه در اسرار هستي مي انديشند و از آن الهام مي گيرند و جز با هستي و قوانين حاکم بر آن سر و کاري ندارند؟ خداوند متعال نیز از طریق آیات آفاق و انفس ما را به حقایق عالم رهنمون می شود که می فرماید :
سَنُرِیهِمْ آیاتِنا فِی الْآفاقِ وَ فِی أَنْفُسِهِمْ حَتَّى یَتَبَیَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ... (فصلت/53)
ما آیات و نشانه های خود را در آفاق و انفس به آنها نشان می دهیم تا برای آنها آشکار شود که (آنچه محمد(ص)آورده)عین حقیقت است ...
امیر المومنین علی علیه السلام می فرماید :
إِنَّ الدُّنْيَا دَارُ صِدْقٍ لِمَنْ صَدَقَهَا... (نهج البلاغه فیض ، حکمت 126)
دنیا جایگاه صدق و راستی است برای آنان که تصدیقش کنند...
خلاصه کلام آنکه بناي خلقت و طبيعت بر حقيقت و راستي استوار است ، لکن اين انسان ظلوم و ستمکار است که حق را با باطل به هم آميخته و آن را وارونه جلوه مي دهد
وَلكِنْ يُوْخَذُ مِنْ هذا ضِغْثٌ وَ مِنْ هذا ضِغْثٌ فَیُمزجان (نهج البلاغه صبحی صالح ، خطبه 50)
مردم قسمتی از حق و قسمتی از باطل را گرفته و در هم می آمیزند (و از این راه باطل را به خورد مردم می دهند)
زيرا باطل محض را نمي شود به مردم ارائه داد که طبع حقيقت جوي مردم خود به خود آن را دفع مي کند. خداوند سبحان چه با زبان تکوين و چه با زبان تشريع با صداقت و راستي با بندگانش سخن مي گويد و مي فرمايد :
وَ تَمَّتْ کَلِمَةُ رَبِّکَ صِدْقاً وَ عَدْلاً لا مُبَدِّلَ لِکَلِماتِهِ... (انعام/115)
و کلام خدای تو از روی راستی و عدالت به حد کمال است و هیچکس را یارای تغییر و تبدیل در آن نیست...
و نیز می فرماید :
وَمَنْ أَصْدَقُ مِنَ اللَّهِ حَدِيثًا... (نساء/87)
راستگوتر از خدا کیست ؟
و از بندگانش جز راستی و درستی نمی پذیرد ، که می فرماید :
هَذَا يَوْمُ يَنفَعُ الصَّادِقِينَ صِدْقُهُمْ... (مائده/119)
امروز(روز قیامت) روزی است که راستگویان از صداقت و درستی خود سور می برند...
و نیز می فرماید :
يَوْمَ لا يَنفَعُ مَالٌ وَلا بَنُونَ إِلا مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ (شعرا/88و89)
آن روز (روز قیامت) مال و فرزند به حال کسی سودی ندارد جز آنکه با دلی پاک و قلبی سالم به پیشگاه خدا آید.
در فضیلت صداقت و راستی همین بس که خداوند متعال در مقام ستایش از خویش ، خود را با این کلمه تعریف می کند و می فرماید :
وَمَن أَصدَقُ مِنَ اللَّهِ قيلًا ؟ (نساء/122)
از خدا راستگوتر کیست ؟
و پیامبرانش را نیز با صداقت می ستاید و از مومنان می خواهد که با صادقان و راستگویان همراه و همگام باشند :
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ (توبه/119)
ای کسانی که ایمان آورده اید ! تقوای الهی پیشه سازید و با راستگویان همراه و همگام باشید .
گرداورنده: واحد تحقیق و پژوهش موسسه فرهنگی قرآن و عترت اسوه تهران