Fa 
En 
بسم الله الرحمن الرحیم
---
### بندگی و حقوق والدین
انسان در نگاه قرآن و سنت، موجودی است که در مسیر بندگی خداوند معنا می‌یابد. بندگی به معنای خضوع آگاهانه در برابر خالق است و در این راه، حقوق دیگران – به خصوص والدین – جایگاه ویژه‌ای دارد. قرآن کریم در آیات متعدد، پیوندی عمیق میان توحید و احترام به والدین برقرار کرده است؛ گویی مسیر بندگی و قرب الهی، بدون رعایت حرمت پدر و مادر ناقص می‌ماند.
خداوند در سوره‌ی اسراء آیه‌ی ۲۳ می‌فرماید:
> «و قضی ربک ألا تعبدوا إلا إیاه و بالوالدین إحسانا»
در این فرمان دو اصل بنیادی به هم پیوسته‌اند: عبادت خدا و نیکی به والدین. یعنی در نظام عبودیت الهی، احترام و احسان به والدین نه یک رفتار اجتماعی صرف، بلکه بخشی از آیین بندگی به شمار می‌رود.
از منظر معنوی، بندگی حقیقی انسان زمانی تجلی می‌یابد که با فروتنی در برابر کمال مطلق، به منش خدمت و محبت در برابر والدین آراسته شود. این فروتنی، تمرینی از بندگی در سطح انسانی است؛ چرا که والدین، واسطه‌ی نعمت وجود و تربیت‌اند و سپاس از آنان گونه‌ای از شکر نعمت‌های خداوند محسوب می‌شود.
در روایات اسلامی نیز آمده است که نگاه محبت‌آمیز به چهره والدین، عبادت شمرده می‌شود. امام صادق (ع) فرمودند:
«نگاه محبت‌آمیز به پدر و مادر عبادت است.»
این روایات نشان می‌دهد که رابطه‌ی فرزند با والدین، تنها رابطه‌ای عاطفی نیست بلکه بازتابی از همان روح عبودیت و خضوع در برابر خداست.
### بندگی در پرتو خدمت و احسان
خدمت به والدین در آموزه‌های دینی، نوعی بندگی اجتماعی و اخلاقی شناخته می‌شود. کسی که در برابر والدین سخن نرم می‌گوید، بر آنان فریاد نمی‌زند و از دل آرزو می‌کند خداوند رحمتی بر ایشان نازل کند، در حقیقت روح بندگی را در رفتار خود تجلی داده است.
احسان به والدین محدود به دوران کودکی یا سلامت آنان نیست؛ حتی پس از رحلت‌شان، دعا برای ایشان، صدقه به نیت آنان، و ادامه‌ی راه خیرشان از جلوه‌های استمرار بندگی است.
### نتیجه‌گیری
احترام، خدمت و دعا برای والدین از زیباترین صورت‌های بندگی محسوب می‌شود. کسی که در برابر والدین خاضع و سپاس‌گزار است، در حقیقت به آموزه‌ای عمیق از عبودیت الهی عمل می‌کند. بندگی بدون پاسداری از حقوق والدین، ناقص و بی‌روح است، و احسان به والدین پلی است که انسان را از محبت زمینی به عشق آسمانی پیوند می‌دهد.
---
**گردآورنده:** واحد تحقیق و پژوهش موسسه فرهنگی قرآن و عترت اسوه تهران
