بندگی در گفتار

بسم الله الرحمن الرحیم

# بندگی در گفتار

گفتار انسان آینه‌ی درون اوست؛ کلام، پرده‌ای است که ایمان یا غفلت در پس آن پنهان نمی‌ماند. اگر بندگی را به معنای تسلیم آگاهانه و عاشقانه در برابر خالق بدانیم، این بندگی باید در گفتار نیز متجلی شود. زبان بنده‌ی مؤمن، نه برای جدال و ریا، بلکه برای ذکر و خیر خلق حرکت می‌کند. گفتار، زمانی پرمعناست که از دل بندگی برخیزد و از آلودگی خودخواهی و خشم دور باشد.

### گفتار؛ نشانه‌ی ایمان درونی
قرآن کریم در وصف بندگان خدا می‌فرماید:
> «وَ قُولوا لِلنّاسِ حُسنا»
یعنی با مردم سخنی نیکو بگویید.
این فرمان الهی نشان می‌دهد که زبان، ابزار عبادت است. همان‌گونه که نماز با بدن انجام می‌شود، بندگی نیز با زبان قابل ظهور است. کسی که در گفتار خود عدالت، محبت، و صداقت را رعایت می‌کند، در حقیقت عبادتی زبانی به جای آورده است.

### ادب زبانی در مسیر بندگی
بندگی در گفتار، به معنی مراقبت از هر واژه پیش از ادا کردن آن است. مؤمنِ بنده‌ی خدا، در هر سخن نیتش را می‌سنجد: آیا این سخن رضای الهی را در پی دارد؟ آیا موجب آرامش دیگران است؟ چنین انسانی هرگز زبان را آلوده به تحقیر، دروغ یا غیبت نمی‌سازد، چرا که دلِ بندگی اجازه نمی‌دهد.

### ذکر؛ والاترین مرتبه بندگی در کلام
در اوج بندگی زبانی، انسان به ذکر می‌رسد. ذکر، گفتاری است که از محبت سرچشمه می‌گیرد، نه از عادت. آن‌گاه که قلب در حضور خدا آرام گیرد، زبان نیز خودبه‌خود به گفتن «سبحان‌الله» و «الحمدلله» می‌پردازد. این هماهنگیِ دل و زبان، راز بیداری روح است؛ در این مقام، سخن گفتن همان عبادت است.

### تأثیر بندگی در گفتار بر جامعه
اگر بندگی در گفتار رواج یابد، جامعه به فضای صداقت و رحمت نزدیک‌تر می‌شود. نزاع‌ها کاهش می‌یابد و حرمت‌ها بازمی‌گردند. گفتار بندگان خدا می‌تواند چراغی در شب تار روابط انسانی باشد؛ زیرا کلماتِ برخاسته از ایمان، قدرتی دارند که دل‌ها را نرم و جان‌ها را به سوی خیر دعوت می‌کنند.

### نتیجه‌گیری
بندگی در گفتار یعنی سخن گفتن با حضور قلب و نیت الهی. زبان، امانتی است که خالق در اختیار هر بنده قرار داده تا به‌وسیله‌ی آن عشق، علم و آرامش را نشر دهد. پس هر جمله، فرصتی است برای بندگی و هر واژه، عبادتی است اگر به نیت رضای خدا گفته شود.

---

گردآورنده: واحد تحقیق و پژوهش موسسه فرهنگی قرآن و عترت اسوه تهران