(بسم الله الرحمن الرحیم)
/شاهتره/
نام های دیگر:شاهترج - شاتره - تلخی - معرب - فومتر - اصفورن - شجرة الدم -
سلطان البقول - بقلة الملک - پیت پاپار
مشخصات:گیاهی است از خانواده ی
Fumaria،جنس Fumariaceae
یک ساله و علفی، برگ های آن به رنگ سبز غبارآلود،کوچک، خیلی بریده بریده و نواری است. گل های آن نامنظم، به رنگ سفید، به صورت خوشه ای و نوعی به رنگ بنفش مایل به قرمز میباشد. این گیاه دارای چندگونه ی مختلف است؛ نوع گل بنفش مایل به قرمز در کشور ایران به طور خودرو و روی بانه ی باغ های انگور، کنار دیوارها و زمین های نرم و متروک می روید و در اردیبهشت و خرداد گل می دهد. نوع گل سفید در نقاط مرطوب و سایه دار و کنار نهرهای آب در ایران در اطراف تهران،ورامین و در دامنه های البرز، گیلان، مازندران، گرگان، آذربایجان و فارس در اطراف شیراز و کازرون، در خراسان در
قوچان، فریمان و نیشابور، در کرمان در بم و در جیرفت،در مناطق جنوبی در جزیره ی خارک و در بلوچستان انتشار دارد. نوع دیگری از آن وجود دارد که تا به حال در ایران دیده نشده است.
طبیعت آن: مرکب القوی است؛ یعنی در حرارت، معتدل ولی خیلی خشک است و عده ای آن را گرم و خشک
می دانند.

ترکیب شیمیایی: ترکیبات غیرآلکالوئیدی پنتاتر یا کونتان، گلوکوز، تانن و فوماریک اسید در آن وجود دارد.
خواص درمانی: 1- سی تا پنجاه گرم از آن را در یک لیتر آب جوش دم کنید و هر روز صبح و شب هربار یک فنجان از آب صاف کرده ی آن را بنوشید. خون را صاف میکند، سموم کبد را برطرف می سازد، زردی یا یرقان را درمان میکند، عطش را تسکین میدهد، مدر و معرق ،است ضد انگل می باشد، تب بر است و در موارد
تب های ضعیف مصرف می شود، مسهل اخلاط سه گانه خصوصاً سودا و تلخی صفرا و سودای سوخته
می باشد.
2-خشک آن را بکوبید و با سرکه یا با آب و عسل و یا با مخلوطی از سرکه و عسل مخلوط کرده و بخورید. برای رفع قی صفراوی، آشفتگی های بلغمی و پاک کردن معده از فضولات حبس شده در معده بسیار نافع است.3-آب تازه ی آن را بگیرید و با شکر و یا با تمرهندی مخلوط کرده و بخورید. کهیر را درمان می کند، برای تقویت و پاک کردن معده و روده ها و باز کردن گرفتگی های کبد و طحال مفید است. 4--هر روز چهار مثقال از آن را با دو مثقال پوست شاخه های جوان درخت بید در آب بجوشانید تا به اندازه ی هفت فنجان آب باقی بماند، بعد آن آب را صاف کرده و سه فنجان صبح ناشتا، دو فنجان قبل از ناهار، و دو فنجان قبل از شام بنوشید. تب توبه یا مالاریا را درمان میکند.
5- آن را در دهان بجوید و مزمزه کنید. برای التیام
جراحات دهان و زبان و استحکام لثه و بن دندان نافع
است.
6- آب جوشانده ی آن را در دهان قرقره کنید.جوش های آن را برطرف میکند.
7-عرق آن که از تقطیر گیاه به دست می آید را بخورید. از اسهال جلوگیری میکند.
8-برای برطرف کردن موی اضافی که در پلک چشم میروید، اول با موچین ضد عفونی شده مو را بکنید، بعد به جای آن آب شاهترهی تازه را گرفته و با صمغ عربی مخلوط کرده بمالید. مانع روییدن مجدد موی
اضافی می شود.
9-با آب تازه ی آن شست و شو کنید. جرب و سودا را درمان میکندـ
10- مالیدن آب تازهی آن به جای گزیدگی زنبور درد آن را نقصان میدهد.
11- آب تازه ی آن را بگیرید و بر انگشتان بمالید. خارش بین انگشتان را برطرف میکند.
12- کشیدن آب تازه ی آن در چشم باعث تقویت بینایی میشود و از ریختن اشک زیاد جلوگیری میکند.
13- دو مثقال از آن را با دو مثقال بابونه بجوشانید و با آب صاف کرده ی آن خود را بشویید. خارش قسمت های زنانه یا واژینال را برطرف میکند.
14-ضماد آن با حنا برای معالجه ی جرب و خارش پوست نافع است.
تذکر:مصرف آن به تنهایی برای معده و شش ها خوب نیست.

گردآورنده:زینب قاری
منبع:کتاب اسرار گیاهان داروئی از احمد حاجی شریفی(عطار اصفهانی)