(بسم الله الرحمن الرحیم)
/کاسنی/
نام های دیگر: کاسنی وحشی - کاسنی صحرایی - کاسنی تلخ- کسناج کونه یک ـ آندیو - انطوبیا - امیرون - آجی مارول - هندبی - هندبا - هندبه - چیپوتیائی - شیریش - شکوریه - شکوریا – سیکوریا- سكونا - سرس - سيريس-طرخشقون

،علفی و پایاompositaeمشخصات: گیاهی است از خانواده
ساقه های آن در نوع صحرائی آن کوتاه و به اندازه ی نیم تا یک متر میباشد ولی اگر آن را پرورش دهند به دو متر نیز میرسد. برگ های آن از یک طرف کرک دار است و بریدگی های عمیق دارد. گل های آن آبی رنگ میباشد. دانه های آن فندقه ی کوچک، دراز و چهار وجهی و رنگ آن خاکستری است. ریشه ی آن عمودی و ضخیم به ضخامت یک تا سه سانتیمتر و درازی ده تا شصت سانتی متر میباشد که در بیخ گردن ریشه یعنی در محل رویش ساقه خط دایره ای شکلی به صورت یقه وجود دارد، رنگ پوسته ی خارجی ریشه قهوه ای و رنگ داخل آن سفید است و شیرابه ی سفید رنگی دارد و عصاره یا جوشاندهی ریشه ی آن تلخ میباشد. کاسنی به طور وحشی تقریباً در اغلب مناطق ایران میروید و در دامنه های البرز،راه قزوین رشت ،رشت لاهیجان اطراف تهران ارومیه فارس بلوچستان آبادان و خراسان انتشار دارد و به صورت خودرو و در باغها چمنزارها و لب جویهای آب و در تمام مناطق معتدل دنیا می روید..

برگ کاسنی
طبیعت آن:سرد و تر است.
ترکیب شیمیایی:آب - پروتئین - مواد چرب – هیدرات های کربن - کلسیم - فسفر - آهن - سدیم – پتاسیم- تیامین - رایبوفلاوین - نیاسین گلوکوزید- سیکوری ئین - ماده ی رزینی به نام شیکورین.
در آن وجود دارد.CوB1-Aویتامین ها:
خواص درمانی: 1- بیست و پنج گرم از آن را در یک لیتر آب جوش دم کنید و آب صاف کرده ی آن را بنوشید. تونیک، محلل و خنک کننده است،درد کبد و درد معده را تسکین می دهد، رفع عطش میکند،قاعده آور است، انسداد کیسه ی صفرا را درمان میکند و سنگ کیسه ی صفرا و سنگ مثانه را از بین میبرد.

2-آب تازه ی آن را بگیرید و با سکنجبین مخلوط کرده و بخورید. تب های کهنه و مزمن را قطع میکند.
3- آن را همراه با ریشه اش به اندازه ی مساوی دم کنید و دو فنجان از آب آن را صبح ناشتا بنوشید. یبوست معده را برطرف میکند.
4-چهل روز، هر روز یک لیوان آب برگ کاسنی تازه را بگیرید و به تدریج در طول روز بنوشید. زکام در اثر مالاریا را درمان میکند، درد قلب را تسکین میدهد، تب سه یک یا تب مالت و زردی یا یرقان را درمان میکند، گرفتگی های کبد و طحال را باز مینماید، برای استسقای گرم ، تقویت کبد، تسکین حدت حرارت خون، التهاب معده و پاک کردن مجرای ادرار و کلیه نافع است.5- اگر تازه ی آن را با سرکه بخورید، مسکن صفرا است و اسهال های صفراوی را متوقف میکند. 6- تازه ی آن را بکوبید، آبش را بگیرید و بنوشید و تفاله ی آن را هم مثل حنا ضماد کنید. خارش رحم زن باردار را برطرف میکند.7-تازه ی آن را با نمک در دهان بجوید. آب ریزش از دهان را رفع میکند.
8- اگر آب تازه ی آن را بگیرید و با سرکه یا دو شاب مخلوط کرده بر چشم بمالید، ورم گرم چشم را درمان میکند و اگر تازه ی آن را بکوبید و پشت چشم ضماد کنید، ورم ملتحمه و ورمی که از گرمی باشد و درد چشم را درمان میکند.
9- مالیدن برگ آن تنها و یا با سرکه برای سردردهای گرم و صفراوی نافع است.
10- آب تازه ی آن را بگیرید و با آرد جو خمیر کرده ضماد کنید. برای ،خفقان، تقویت قلب، تحلیل ورم های ،گرم درد مفاصل گرم و نقرس گرم نافع است.
11-تازه ی آن را با برگ خرفه ی تازه مخلوط کرده بکوبید و مثل حنا چند ساعت بر موضع ضماد کنید. باد سرخ را درمان میکند.

گردآورنده:زینب قاری
منبع:کتاب اسرار گیاهان داروئی از احمد حاجی شریفی(عطار اصفهانی)