دلایل غیبت امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف)(2)

دلایل غیبت امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف)(2)

4-اجرای سنن انبیا درباره حضرت مهدی عجل الله تعالی الشریف
نهان زیستی و غیبت پیشوایان دین از سنت‌ها و روش های خداوند است و در زندگی برگزیدگانی چون: ادریس، الیاس، موسی، عیسی و خضر علیهم السلام اتفاق افتاده است.واین سنت خداوند است وتغییری در آن رخ نمی دهد وطبق روایات یکی از دلایل غیبت امام زمان (عجل الله تعالی الشریف) همین اجرای سنت الهی است .
امام باقر(علیه السلام) فرموده اند :« هی والله السنن القذة بالقذة ،ومشکاة بمشکاة ، ولا بد یکون فیکم ما کان فی الذین من قبلکم ،ولو کنتم علی امر واحد کنتم علی غیر سنة الذین من قبلکم ...:1 به خدا سوگند آن سنت خداست وموبه مو اجرا خواهد شد هرآنچه در میان امتهای پیشین واقع شده بدون تردید در میان شمانیز واقع خواهد شد واگر جز این بود شما بر خلاف اقوام قبلی میشدید در صورتیکه سنت خدا تغییر ناپذیر است ...» .
شاید مراد از «سنن الانبیاء» در این روایات شیوه ها و راه و روش های زندگی انبیای سابق که یکی از آن ها همان غیبت ها و پنهان شدن از مردم بوده است،باشد. این غیبت ها، یا به امر خداوند عزوجل بوده و یا به لحاظ ترس از دشمنان خدا است. این غیبت ها، برای بسیاری از انبیا، به وقوع پیوسته است.
1- حضرت ادریس; ایشان، پس از جریانی که میان ایشان و جباران زمان به وقوع پیوست، به مدت بیست سال، غائب بودند(2) و پس از آن، ظاهر گشتند و به پیروان خود نوید فرج و قیام قائم از فرزندان خود، یعنی حضرت نوح را دادند و سپس از نظرها غایب شدند. خداوند، او را به آسمان برده و پیروان او، قرن ها و نسل ها، پیوسته، منتظر قیام نوح بودند، تا این که حضرت نوح ظاهر گردید.(3)
2- حضرت نوح; ایشان نیز تا سن چهار صدوشصت سالگی، یعنی پیش از بعثت، غیبت در او محقق بود. (4)
3- حضرت صالح; ایشان نیز برهه ای از زمان، از قوم خود غائب گردید و هنگامی که بازگشت، او را نشاختند و مردم، به سه گروه منکر و شاک و اهل یقین، تقسیم شدند. (5)
4- حضرت ابراهیم علیه السلام; مرحوم صدوق می فرماید، غیبت حضرت ابراهیم، شبیه به غیبت حضرت مهدی علیه السلام است، بلکه از آن هم شگفت انگیزتر است. ایشان از هنگام انعقاد نطفه تا زمانی که مامور به تبلیغ شد، در مخفی گاه بود. و پس از آن، دو غیبت دیگر هم داشت.
بار سوم، ایشان به تنهایی، در بلاد سیر و سیاحت می کرد. (6)
5- حضرت یوسف; مدت غیبت ایشان، بیست سال بود. سه روز در چاه و چند سال در زندان و باقی آن را در پادشاهی گذراند. (7)
6- حضرت موسی علیه السلام; به مدت بیست و هشت سال از قوم خود ناپدید شد و پس از آن که او را شناختند، باز هم به مدت پنجاه و اندی سال، غائب گردید. (8)
7- حضرت شعیب; به مدت مدیدی از قوم خود غائب شد و سپس برگشت. (9)
8- حضرت اسماعیل صادق الوعد; ایشان، به مدت یک سال از قوم خود غائب شد. (10)
9- حضرت الیاس; ایشان، به مدت هفت سال، از قوم خود غائب و در بیابان ها متواری بود.(11)
10- حضرت سلیمان; ایشان نیز مدت طولانی از قوم خود غائب بود. (12)
11- حضرت دانیال; ایشان، به مدت نودسال، از قوم خود ناپدید، و در دست بخت النصر، اسیر بود. (13)
13- 12- حضرت لوط و عزیر; (14)
14- حضرت عیسی; ایشان، غیبت های متعددی داشتند که در بلاد به سیاحت می پرداخت. و قوم او، از وی خبری نداشتند. یک بار، غیبت ایشان، در مصر و شام، دوازده سال طول کشید. مجموع غیبات ایشان را تا دویست و پنجاه سال هم گفته اند.(15)
پس مراد از سنن انبیا که در حق مهدی، جاری می شود، همین غیبت های طولانی، و دوری از انظار و چشمان مؤمنان، بلکه همگان است.
5-عدم وجود یار ویاور
یکی از علت های غیبت حضرت مهدی عجل الله تعالی الشریف نبود انصار و اصحاب جهت یاری رساندن به آن حضرت است. از روایات مختلف این نکته برداشت می شود که نصاب یاران حضرت 313 نفر می باشد که با تولد و رشد آن ها، یکی از موانع ظهور مرتفع می گردد. انصار و یاران حضرت را می توان به دو گروه تقسیم کرد:
1 - یاران خاص: که 313 نفر می باشند و صفات و شاخصه هایی که در روایات ذکر شده، مربوط به آن ها می باشد و در زمان ظهور و حکومت جهانی حضرت، تصدی مناسب مهم حکومتی را به عهده دارند.
از حضرت علی علیه السلام روایت شده است که فرمودند: «یاران خاص قائم جوانند، بین آنان پیری نیست مگر به میزان سرمه در چشم و یا مانند نمک در غذا که کمترین ماده غذا نمک است.» (16)
از امام صادق علیه السلام روایت شده است که فرمودند: «مردانی اند که گویی قلب هایشان مانند پاره های آهن است. هیچ چیز نتواند دل های آنان را نسبت به ذات خدا گرفتار شک و تردید سازد. سخت تر از سنگ هستند و ....» (17)
2 - یاران عا م: نصاب معینی ندارند. در روایات تعداد آن ها مختلف و در بعضی از آن ها تا 10 هزار نفر در مرحله اول ذکر شده است که در مکه با حضرت پیمان می بندند.
امام زمان علیه السلام با این تعداد از یاران خاص و عام، قیام جهانی خود را شروع می کند.
6- تنبیه وتنبه مردم(ستم و ظلم مردم به خودشان)
ادب کردن انسان‌ها به ويژه مسلمان‌ها يکي ديگر از فلسفه‌هاي غيبت است؛ چرا که بيشتر آن‌ها در زمان حيات و حضور امامان پيشين، آن‌گونه که شايسته بود از ايشان استفاده و حمايت نکردند. افزون بر آن، گاهي با برخوردهاي ناشايست خود باعث محروم‌شدن جامعه بشري از فيض آن‌ها شدند.
امير مؤمنان، علي(علیه السلام) در اين‌باره فرمود:...وَ اعْلَمُوا أَنَّ الْأَرْضَ لَا تَخْلُو مِنْ حُجَّةٍ لِلَّهِ وَ لَكِنَّ اللَّهَ سَيُعْمِي خَلْقَهُ مِنْهَا بِظُلْمِهِمْ وَ جَوْرِهِمْ وَ إِسْرَافِهِمْ عَلَي أَنْفُسِهِم...‏ ؛[18] آگاه باشيد زمين از حجّت الهي خالي نمي‌ماند؛ ولي خداوند به دليل ستم پيشگي و زياده‌روي انسان‌ها، آنان را از وجود حجّت خود محروم مي‌كند.

پی نوشت ها:
1) بحارالانوار ج52 ص 110 ،روزگار رهایی ترجمه علی اکبر مهدی پور ،ص 191
2) کمال الدین، ج 1، ص 127.
3). کمال الدین، ح 1، ص 135; الشیعة والرجعة، ج 1، ص 285.
4) کمال الدین، ح 1، ص 136; الشیعه والرجعة، ج 1، ص 285.
5)کمال الدین، ح 1، ص 139; الشیعه الرجعة، ص 28.
6)الشیعة والرجعة، ح 1، ص 288; الکامل فی التاریخ، ح 1، ص 54.
7)الشیعه والرجعة، ج 1، ص 288- کمال الدین، ح 1، ص 145.
8)الشیعة والرجعة، ح 1، ص 390.
9)الشیعة والرجعه، ح 1، ص 290.
10)الشیعه والرجعة، ج 1; ص 292.
11)الشیعه و الرجعة، ح 1، ص 293.
12)الشیعه و الرجعة، ج 1، ص 296.
13)الشیعه و الرجعة; ج 1، ص 296- 298.

14)الشیعه و الرجعة، ج 1، ص 299.
15) علامه مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج 52، ص 333، حدیث 10; غیبت نعمانی، باب بیستم.
16)علامه مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج 52، ص 308.
17) نعمانی، الغيبة، ص 141، ح2.
18)علامه مجلسي، بحار الانوار، ج52، ص110

گردآورنده: واحد تحقیق و پژوهش موسسه فرهنگی قرآن و عترت اسوه تهران