دوستان سلام!
خیلی بی مقدمه میریم سراغ اصل مطلب . خواستگاري مرد از زن امري است که طبق مقتضاي طبيعت مرد ميباشد و اين امر از همان ابتداي خلقت بوده است: صاحب «من لايحضره الفقيه» حديثي در مورد خلقت آدم و حوا نقل ميفرمايد که در قسمتي از آن اينچنين آمده است: خداوند حوا را خلق کرد و ديد که حضرت آدم نسبت به وي انس پيدا کرده و تمايل دارد که با او باشد، فلذا از آدم سؤال کرد: آيا ميخواهي با او انس پيدا کني و با تو انس داشته باشد و محبوب تو باقي بماند؟ حضرت آدم جواب داد: آري! خداوند فرمود: «فاخطبها الي فانها امتي» «او را از من خواستگاري کن؛ او کنيز من است.»
بنابراين مسأله خواستگاري مرد از زن، از همان ابتداي خلقت انسان بوده است و در اولين ازدواج انسان، خواستگاري مرد از زن بوده است؛ بنابراين، اين ادعا که خواستگاري مرد از زن بر اساس فطرت است، ادعاي گزافي نيست. با وجود اينکه اصل اين است که مرد به خواستگاري زن برود، اما اين مانع نميشود که خواستگاري صورت ديگري نيز داشته باشد و پيشنهاد ازدواج از طرف زن و بستگان او باشد؛ همچنانکه حضرت شعيب پيشنهاد ازدواج يکي از دختران خود را به حضرت موسي (ع) داد و اين از جهت صفات ويژه او، يعني امين بودن و قوي بودن وي بود.
ـ «قالت إحداهما يا أبت أستأجره اِنَّ خير من أستأجرت القويُّ الامين قال انّي اريدُ ان انکحک احدي ابنتيَّ هاتين علي ان تأجرني ثماني حجج فان أتممت عشراً فمن عندک و ما اريد ان أَشقَّ عليک ستجدني ان شاءالله من الصالحين» (قصص، 27-26)
از اين آيه استفاده ميشود، آنچه امروز مطرح است که پيشنهاد پدر و اقوام دختر را در امر ازدواج با پسر عيب ميدانند، درست نيست و هيچ مانعي ندارد پدر يا اقوام دختر شخصي را که لايق همسري با دختر خود ميدانند، پيدا کنند و به او پيشنهاد ازدواج دهند؛ همانگونـه کـه حضرت شـعيب چنيـن کـرد. پيشنهاد ازدواج از طرف شعيب(ع) همراه با صراحت و سادگي، بدون هيچگونه ترديد و کنايه و البته همراه با حفظ وقار، عظمت و احترام بود.
مورد ديگر، ازدواج پيامبر (ص) بـا حضرت خديجه (س) اسـت. بنابر نقلهايي کـه بـه صورت متواتر رسـيده اسـت، در ابتدا حضرت خديجه(س) مسأله ازدواج را به پيامبر(ص) پيشنهاد کرد؛ گرچه پيامبر(ص) پس از آن به صورت رسمي، از حضرت خديجه(س) خواستگاري کرد.
خواستگاری به دو گونه است یا با حضور واسطه و معرف و یا بدون حضور واسطه و معرف که در این حالت دختر و پسر و یا خانواده های آن دو از قبل نسبت به هم شناخت داشته اند. در هر دو صورت ، صحبت و ملاقات حضوری برای دختر و پسر لازم و ضروری است و نمی توانگفت که با استناد به اینکه معرف فرد امین و صادقی است و یا دو خانواده یا حتی دختر و پسر از قبل یکدیگر را میشناسند، لزومی به برگزاری جلساتی مبنی بر ملاقات و صحبت و آشنایی نیست! این جلسات ضروری و بسیار مهم هستند.
بررسی یکسری تفاهم ها و تفاوت ها جزء اصلی ترین مباحث در مراسم خواستگاری محسوب میشود. حال به صورت گذرا برای آگاهی شما دوستان موضوعاتی که باید بررسی گردد را نام میبریم : 1- تفاهم در دینداری دختر و پسر 2- تفاهم در دینداری خانواده ها 3- هماهنگی و تفاهم رفتاری و شخصیتی دختر و پسر 4- تفاهم و میزان اصالت خانواده ها 5- تفاهم فرهنگی و فکری 6- تفاهم در تحصیلات علمی 7- تناسب و تفاهم در زیبایی 8- تناسب و تفاهم سنی 9- تناسب و تفاهم مالی 10- تناسب و تفاهم اجتماعی 11-تفاهم در گذشته ی دختر و پسر 12-تفاهم در میزان نیاز به محبت 13-تفاهم در علایق و تفکرات شخصی14- تفاهم در آمادگی طرفین برای ازدواج
توصیه هایی برای شب خواستگاری : 1- بهتر است در جلسه ی اول به همراه پسر ، والدین وی و معرف حضور داشته باشدو افراد دورتر برای جلسات بعدی حضور یابند 2- برای حفظ حرمت خود و احترام به خانواده ی دختر لازم است از قبل طی تماسی تلفنی به ایشان اعلام شود و به صورت سرزده و ناگهانی به منزل ایشان مراجعه نشود 3- زمان خواستگاری بهتر است بعد از ظهر و اوایل شب باشد که بزرگتر ها فارغ از کار روزانه با خیال راحت در جلسه حضور داشته باشند 4- در پذیرایی آن شب باید دقت گردد مثلا از شیرینی هایی که ممکن است به گلو بپرد و ایجاد مشکل کند استفاده نشود. یا میوه های آبدار یا شیرینی های بزرگ استفاده نگردد زیرا کلیه ی حرکات هر دو طرف زیر ذره بین یکدیگر است.5- صحبت ها بهتر است از سمت خانواده پسر به خصوص کسی که خوش سخن است شروع گردد تا مراسم با دلگرمی پیش برود و درباره شخصیت داماد کاملا واقعی صحبت شود و چیزی خلاف واقع بیان نشود 6- پوشش دختر در شب خواستگاری باید با وقار و متین باشد و از پوشیدن لباس های چسبان و یا زننده جلوگیری کند و از آرایش غلیظ بپرهیزد زیرا درست است که پسرها با رنگ های تند و لباس های کوتاه و تنگ جذب میشوند اما نه در هنگام خواستگاری!!! در ازدواج و خواستگاری برای آقایان از همه مهم تر وقار و متانت دختر است!! در ضمن دختر نباید به صورت مصنوعی زیبا باشد زیرا با این کار در باره چهره خود دروغ میگوید و اگر روزی نتواند با آرایش ظاهر شود ممکن است به عنوان یک دروغگو دیده شود و مشکلاتی پیش بیاید که جبران ناپذیر است! 7- به خانواده ی داماد توصیه میشود بعد از توافق ، هدایایی به عروس بدهند 8- میزان مهریه بستگی به وضعیت فکری، اقتصادی و اجتماعی طرفین دارد اما مهریه سنگین توصیه نمیشود زیرا جلسه ی مبادله ی کالا و خرید و فروش نیست و شخصیت و عزت دختر چیزی نیست که بتوان با میزان سکه و پول تعیینش کرد! اما سفارش به نبودنِ مهریه هم نمیشود زیرا مهریه از این رو که پسر بداند اختیار کردن همسر مستلزم صرف وقت و هزینه است و این باور به ذهنش نرسد که ازدواج یک امر غیر جدی است و خدایی ناکرده زندگی مشترک را به بازی نگیرد ، واجب است.
در ماه آینده به بررسی چگونگی مطرح کردن سوال ها و چگونگی پاسخگویی میپردازیم. از این که ما را همراهی میکنید بسیار سپاسگذاریم.
گردآورنده : زینب دولتی
منبع : کتاب سین جین های خواستگاری /مسلم داودی نژاد