چرایی رسالت انبیا در چیست؟

بسم الله الرحمن الرحیم نوزاد انسان را در نظر بگیر که فاقد بسیاری از خصوصیات انسان است. به مرور زمان و گذشت سالیان، با قرار گرفتن در شرایط خاص، ظاهر او رشد می‌کند و استعدادهای بالقوه او به فعلیت می‌رسد؛ آنگاه می‌تواند سخن بگوید، بفهمد، عالم و دانشمند شود و....
چیزی از خارج بر او وارد نمی‌شود؛ بلکه همه در خود اوست که با تربیت و رشد به تکامل می‌رسد.

این بخش جسم و ظاهر انسان است.
در معنویات و فضایل انسانی هم، وجود انسان استعدادهای بالقوه‌ای دارد که باید شکوفا شود. تا حدودی این انسان از عقل درونی کمک می‌گیرد و راه را می‌رود، اما وجود انسان مانند معدن عمیق و سرشاری است که باید او را استخراج کرد؛ وگرنه زمینی خشک و بی‌حاصل است.
حال، این انسان چگونه و از چه روشی می‌تواند این معدن را استخراج کند و استعدادهایی که در آن نهفته است را به فعلیت برساند و به کار بگیرد؟
قبلاً گفتیم که باید از عقل بیرونی تکامل‌یافته‌ای کمک بگیرد. عقل بیرونی و تکامل‌یافته همان عقل انبیا و اهل بیت(علیهم‌السلام) است. انبیا و اولیای الهی(علیهم‌السلام) این مسیر را برای انسان هموار می‌کنند و این معدن را استخراج می‌کنند.
اگر انسان خودش را به آن‌ها عرضه کند و به اولیای الهی دل بسپرد، درک خواهد کرد که هدف اول و واقعی انبیا، تزکیه و تعلیم انسان است؛ انسان درست‌کردن و ساختن انسان‌هایی که به فضایل آراسته ‌شده‌اند؛ «لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ إِذْ بَعَثَ فِيهِمْ رَسُولًا مِنْ أَنْفُسِهِمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِنْ كَانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِي ضَلَالٍ مُبِينٍ؛ خدا بر اهل ایمان منّت گذاشت که رسولی از خودشان در میان آنان برانگیخت که بر آن‌ها آیات او را تلاوت می‌کند و آنان را پاک می‌گرداند و به آن‌ها علم کتاب (احکام شریعت) و حقایق حکمت می‌آموزد، و همانا پیش از آن در گمراهی آشکار بودند.» (سوره آل عمران، آیه 164)
این رسالت انبیا است؛ اما «مکتب‌های مادی می‌گویند دنیا را آباد کنیم، فقر را براندازیم، جهل را براندازیم، جامعه عالی درست کنیم، جامعه انسانی درست کنیم، جامعه‌ای که در آن ظلم نباشد، طبقات نباشد، استثمار نباشد، تبعیض نباشد. خیلی خب، درست کردیم، حالا انسان می‌خواهد در این جامعه چه کار کند؟ جواب ندارند. در این جامعه انسانیت می‌خواهد به کجا برسد؟ پاسخی ندارند. می‌خواهد بخورد و بخوابد؟ می‌خواهد راحت زندگی کند، همین؟ انسان برای فقط زندگی راحت، یعنی راحت به دست‌‌آوردن و راحت‌خوردن و راحت پس‌دادن، برای همین باید مجاهدت کند و هدفش همین باشد؟ مکاتب الهی می‌گویند نه، هدف بعد از این است. هدف عالی، پیراسته‌شدن انسان است؛ هدف عالی، انسان‌شدن بنی‌آدم است».
اینجا سؤال اصلی پیش می‌آید و آن اینکه انیبا برای پیراستن و آراستن مردم از چه راهی استفاده می‌کنند؟
انبیا از محیط سالم، محیط متناسب که بتواند انسان‌ها را تربیت و رشد دهد استفاده می‌کردند. زحمت این کار و ساختن محیط سالم بیشتر از تربیت فردفرد انسان است، اما اگر بتواند این محیط را آماده کند، بازدهی بیشتری خواهد داشت؛ چون در نظام عادلانه و محیط سالم، انسان فرصت تکامل پیدا می‌کند، در جامعه اسلامی همه چیزهایی که برای انسان، برای فکر و قلب و روح و جسمش خوب است در دسترس و اختیار اوست.
«لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَيِّنَاتِ وَأَنْزَلْنَا مَعَهُمُ الْكِتَابَ وَالْمِيزَانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ؛ همانا ما پیامبران خود را با ادلّه و معجزات فرستادیم و با ایشان کتاب و میزان عدل نازل کردیم تا مردم به راستی و عدالت گرایند.» (سوره حدید، آیه25)
بنابراین پیامبران دو هدف مهم و اساسی دارند؛ ساختن انسان، پیراستن انسان از بدی‌ها و تشکیل جامعه توحیدی، تشکیل نظام الهی.
اما انبیا این دو هدف را از کجا شروع کردند؟
زمانی که پیامبر اسلام و همه پیامبران الهی خواستند دعوت خود را آغاز کنند، نقطه شروع دعوت‌شان توحید بود.
توحید هم مایه تکامل و تعالی روح انسان به‌عنوان یک فرد است و هم محیطی که انسان‌ساز است فقط در محیط توحیدی شکل می‌گیرد. چون در این جامعه هیچ کس غیر خدا، خدایی نمی‌کند. و مردم را به خود فرانمی‌خواند؛ حتی پیغمبر که نماینده خداست.
دشمنان انبیا
از آنجایی که «لا اله الا الله» فقط یک مسئله اعتقادی نیست؛ بلکه یک مسئله اجتماعی است، به همین دلیل مخالف و دشمن دارد.
دشمنانی که مقابل انبیا و اوصیای ایشان ایستادند، چهار گروه بودند و هستند:
طاغوت؛ کسانی که در مقابل خدا و راه خدا طغیانگرند.
ملأ؛ کسانی که با جاه و جلال بین مردم راه می‌روند.
مترفین؛ ثروت‌اندوزانی که اسراف می‌کنند و همه چیز را برای خود می‌خواهند.
احبار و رهبان؛ کسانی که فکر مردم را تسخیر کرده‌اند و از جهل و ناآگاهی مردم سود می‌برند، خرافات و بدعت‌ها را رواج می‌دهند و مانع تفکر مردم می‌شوند.
و این چهار گروه چون دعوت انبیا را به ضرر و زیان خود می‌بینند، مخالفت و دشمنی می‌کنند. اما نمی‌دانند که به زودی نابود خواهند شد.
«هر جامعه‌ای، هر امتی که بر روال دین حرکت نکند و بر طبق دین حرکت نکند، نابود خواهند شد. نه اینکه آدم‌هایش همه خواهند مرد، نه؛ نابودشدن امت، به معنای نابودشدن تشکیلات ملی آن‌هاست. جذب می‌شوند، هضم می‌شوند، جزو ملت‌های دیگر می‌شوند، ملیت‌شان اصلاً از بین می‌رود.»

برداشتی آزاد از جلسه هفدهم، هجدهم و نوزدهم کتاب «طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن»؛ مقام معظم رهبری