خواص درمانی گرده عسل ( قسمت پایانی)
خواص درمانی گرده عسل ( قسمت پایانی)
در مقاله گذشته با بخشی از خواص گرده عسل آشنا شدیم . حال به ادامه خواص گرده عسل خواهیم پرداخت :
5- گرده برای افزایش طول عمر
تستیسین عضو فرهنگستان بُن اظهار می دارد زنبورداران به دلیل مصرف عسل صاف نشده که معمولا دارای ته نشینی از گرده می باشند طول عمر زیادی دارند. گرده سوخت و ساز را آسان نموده و تاثیر درمانی رضایت بخشی در بدن انسان دارد به طور مثال افرادی که در کشور شوروی بالاتر از 125 سال عمر دارند معمولاً زنبوردارانی هستند که از گرده زنبور در رژیم غذایی خود استفاده کرده اند.
یکی از قدیمی ترین و مسن ترین زنبورداران ایرانی آقای ذبیح الله یگانه است، که در شمال کشور زندگی می کند. زنبورداری شغل اجدادی این خانواده است. صبحانه این زنبوردار معمولاً عسل بوده و حتی بعنوان خورش همراه غذاها عسل صاف نشده محتوی گرده مصرف می کند. سن این زنبور دار در حدود 100 سال بوده و در حال حاضر نیز به زنبورداری مشغول است.
6- خواص آنتی بیوتیکی گرده
نتایج تحقیقات چاوین)1) و لنورماند(2) نشان داد که گرده دارای آنتی بیوتیک هایی مانند پنی سیلین بوده و قادر به جلوگیری از رشد میکروارگانیسم هایی نظیر سالمونلا(3) است. همچنین تحقیقات دیگری نشان داده است که وقتی موشها به مدت شش ماه با رژیم غذایی محتوی گرده تغذیه شدند فضولات آنها فاقد میکروب (دارای هاگ های غیر فعال باکتری) بوده است و با توجه به نتایج این آزمایش ها به نظر می رسد که گرده گل محتوی مواد آنتی بیوتیکی فعال باشد ( نائوم یوریچ 1968)
7- گرده برای درمان لک و چروک پوست (کرم زیبایی)
یک شرکت خارجی از سال 1952 شروع به استخراج عصاره کرده و از آن برای تهیه کرم های نرم کننده پوست صورت استفاده نموده است.
گرده به صورت کرم زیبایی ساخته شده و مانند پوششی روی پوست صورت قرار می گیرد، از اثرات مفید آن رفع چین و چروک و لک پوست است.
گرده به عنوان کرم نرم کننده دارای خاصیت جذب سریع رطوبت و حفظ آن بوده و باعث مرطوب نگه داشتن پوست می شود.
8- گرده برای درمان ضعف پیری
گرده نه تنها به عنوان نان زنبور مطرح بوده بلکه به عنوان نان افراد مسن نیز می باشد، زیرا با افزایش ذخیره مواد حیات بخش بدن باعث شادابی و نشاط زندگی در افراد مسن می گردد. گرده گردش خون را بهتر کرده باعث بهبود قدرت فیزیکی و فکری بدن تا سالهای پیری می شود. به طور کلی گرده مانند جرقه ای باعث بروز انرژی های نهفته بدن شده و ضعف دوران پیری را برطرف می نماید، همچنین از بروز امراض پیری جلوگیری کرده و برای بهبود ساییدگی مفاصل سالمندان نیز مفید به نظر می رسد.
9- گرده برای درمان بیماری آلرژی
بعضی افراد نسبت به گرده گل های پراکنده شده به وسیله باد حساسیت دارند در حدود 250 هزار نوع گیاه از طریق گرده افشانی تولید مثل کرده و تکثیر می یابند. این عمل برای تداوم زندگی گیاهان انجام می گیرید. گرده ها در اثر گرده افشانی گیاهان، برای قرار گرفتن بر روی کلاله گل و تولید مثل، در هوا پراکنده می شوند و بر حسب میزان حساسیت اشخاص بیماری آلرژی ایجاد می کنند. به جز گرده، مواد دیگری مانند پر، ذرات پشم و تعدادی از مواد شیمیایی و دارویی می توانند در بعضی افراد واکنش های افزایشی حساسیتی(4) نشان دهند، که آلرژی گویند و دارای علائم بالینی متفاوتی می باشند. بسیاری از پزشکان معقدند که گسترش شهرنشینی و افزایش آلرژی با یکدیگر ارتباط دارند. دانه گرده در فصول خاصی باعث ایجاد آلرژی می شود. معمولا این بیماری در انسان به صورت آب ریزش بینی و چشم، عطسه و کهیر بروز می کند و در حالت های شدید باعث آسم آلرژیک شده و حملات تنگی نفس، خس خس کردن و سرفه بروز می کند. آسم آلرژیک یک بیماری مجاری تنفسی بوده و از خصوصیات آن حساسیت بیش از حد این مجاری است. وقتی که گرده در هوا پراکنده می شود در اثر تنفس وارد منافذ بینی شده که ابتدای حساسیت است. این لنفوسیت ها در اثر واکنش متقابل آنتی ژن و IGE که تحت کنترل لنفوسیت های TوB است بستگی دارد. این لنفوسیت ها در اثر واکنش متقابل آنتی ژن و IGE فعال می شوند. اکثر آلرژی های ایجاد کننده آسم به وسیله هوا منتقل می شوند و برای ایجاد یک حالت حساسیت باید به مقدار زیاد و به مدت کافی در هوا وجود داشته باشند. پس از اینکه حالت حساسیت ایجاد شد بیمار نسبت به آلرژن عکس العمل شدید نشان خواهد داد به طوری که مقادیر جزیی از عامل آلرژن باعث تشدید زیاد بیماری می شود. آسم آلرژیک معمولا فصلی بوده و در فصولی که گرده گیاهان به طور وسیعی در هوا پراکنده است در کودکان و بالغین جوان شایع می گردد. مکانیسمی که از آن طریق آنتی ژن استنشاقی باعث بروز حمله آسم می شود شناخته شده نست ولی به نظر می رسد تا حدودی که به واکنش متقابل آنتی ژن – آنتی بادی موجود در سطح مستسل(5) ریه و متعاقب آن تولید و آزاد شدن واسطه های(هیستامین، برادی کنین– لکوترین6 C، D،E،پروستاگلندین های G2،F2،GD2a، ترمبوکسان A2) و نیز ازدیاد و حساسیت زودرس ارتباط داشته باشد. طبق فرضیه های موجود، ذرات آنتی ژنیک بسیار کوچک بوده و از سد دفاعی ریه عبور می کنند و سپس با توده های سلولی که با پوشش اپی تلیال سطح خارجی مجاری هوایی مرکزی اتصالات محکمی دارند تماس پیدا می کنند. آزاد شدن مجدد واسطه ها بر روی عضلات صاف و نفوذ پذیر موئینه های مجاری هوای تاثیر مستقیم و زودرس دارد و در نهایت باعث واکنش موضعی شدید و متعاق آن واکنش مزمن می شود و به این صورت حمله آسم ایجاد می گردد.
این بیماری در صورتی درمان می شود که بیمار با آلرژن عامل حساسیت هیچگونه تماسی نداشته باشد. برای دریافتن آلرژن عامل، تست های پوستی انجام می گیرد که به طور کامل موثر نیست. ولی چنانچه آلرژن عامل مشخص گردد به وسیله روش های مختلف حساسیت زدایی(7) تا حدودی در درمان بیماری موثر است. سایر روش های درمانی موجود فقط برای رفع علائم بیماری موثر بوده لیکن اصل پاتولوژی را از بین نمی برد.
ویچریل در سال 1975 گزارش داده است که بیماران حساس به گرده و مبتلا به آلرژی در صورت مصرف عسل و یا جویدن درپوش های مومی شان عسل به دلیل داشتن مقداری گرده در آنها افرادی که نسبت به گرده پراکنده در هوا حساسیت دارد نسبت به گرده های جمع آوری شده توسط زنبور عسل حساسیت ندارند. البته زنبورها به هنگام تشکیل گلوله های کوچک گرده و جمع آوری آنها در سبد گرده پاهای عقب خود، مقداری شهد و آنزیم به آن اضافه می کنند. چنین مخلوطی برای افرادی با حساسیت زیاد همراه با عطسه های شدید نیز بی ضرر است.
اخیراً بروان از شرکت سی سی پولن در آریزونای آمریکا (1993) گرده را به صورت کپسول هایی به بازار ارائه کرده است . این دارو باید ده روز قبل از گرده افشانی گیاهان مصرف شود. مصرف آن از طریقی دستگاه گوارش باعث می شود تا بدن در برابر حساسیت ناشی از گرده ایمنی یابد.
10- داروهای ساخته شده از گرده
گرده برای مصارف دارویی به شکل های متفاوتی مانند قرص، کپسول و بار (Bar) در اندازه های مختلف، (در پنج وزن) 73/1 انس تا 5/4 انس با قیمت های 99/3 تا 69/10 دلار به بازارهای جهانی ارائه شده است، در فرمولاسیون آنها از موارد افزودنی مانند پودر استخوان، نشاسته، لاکتوز، مانیتول و پروتئین ذرت استفاده می شود . گرده به صورت بار دارای وزن 5/1 انس بوده و محتوی 100 میلی گرم گرده خالص است . کشور چین از گرده زنبور، داروی تقویتی به نام هان هانگباو8 تولید کرده و آن را به بازار عرضه کرده است . بر اساس گزارش شرکت کرنل(9) در سال 1982 هشت کشور از جمله فرانسه، آرژانتین و ژاپن از داروهای گرده ساخت این شرکت استفاده کرده اند، ولی کشورهای آمریکا و سوئیس هنوز مجوز مصرف آنها را نداده اند. این قرص ها با نام های تجارتی پولیتب10 و سرنیتین(11) به بازار عرضه می گردند.
داروهای ساخته شده از گرده زنبور عسل در کشورهای مختلف با نام های تجاری زیر ارائه شده اند که از منابع مارتیندل 1993، مارتیندل 1989 و فارما کوپه استرالیا 1989 استخراج شده است .
پی نوشت ها:
1) Chauwin –
2) Lenormand
3) Salmonella
4) Hyper aensitivity –
5) Mast cell
6) Levkotriene
7) Deaensitizatio
8) Huan Huang BAO
9) Cernelles
10) Pollitabs
11) Cerniti
نویسنده: واحد تحقیق و پژوهش موسسه فرهنگی قرآن عترت اسوه تهران خواص درمانی گرده زنبور عسل
منابع: خواص درمانی گرده زنبور عسل- به قلم : سید جواد سعادتمند- شهروز دارایی