زن بودن یا مرد بودن کدام بهتراست ؟

مقدمه:
آیا مبدا و خلقت زن و مرد از دو گوهر مستقل و دو مبدا جداگانه است؟
نظر قرآن در این مورد چیست؟
نظر جاهلیت گذشته و مدرن در مورد زن و به دنیا آمدن دختر پیست؟
چهره زن در قرآن کریم چگونه است؟
ابعاد وجود زن چیست؟

مبدا آفرینش زن و مرد :
احتمالات و فرضیات موجود در این موضوع عبارت اند از:
1) خلقت زن و مرد از دو گوهر مستقل و دو مبدا جداگانه است و جنس هر یک غیر از جنس دیگری است.
2) هر دو از یک گوهرند و هیچ امتیازی میان آنها از لحاظ گوهر وجودی نیست .
3) مرد از گوهری خاص خلق شده سپس زن به طور ؟ بر آن آفریده شده است .
4) بالعکس فرضیه سوم ، زن از گوهری معین آفریده شده است و مرد فرع وی آفریده شده است.

احتمال اول ، جایگاهی در تفسیر و شواهد قرآنی و مانند آن ندارد، و احتمال چهارم نیز فاقد هر گونه شواهد قرآنی و روایی است ، ولی احتمال دوم از ظواهر آیات ناظر به اصل آفرینش استنباط می باشد و برخی از احادیث نیز آن را تایید می کنند.
احتمال سوم نیز نه تنها از ظواهر آیات راجع به خلقت موضوع مهمی برداشت نمی شود بلکه بعضی احادیث نیز آن را نادرست می داند.
نظر قرآن:
قرآن درباره خلقت زن و مرد می فرماید :
یَا أَیُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّکُمُ الَّذِی خَلَقَکُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالا کَثِیرًا وَنِسَاءً وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِی تَسَاءَلُونَ بِهِ وَالأرْحَامَ إِنَّ اللَّهَ کَانَ عَلَیْکُمْ رَقِیبًا ﴿١﴾
اي مردم! از [مخالفت با فرمان هايِ] پروردگارتان بپرهيزيد، آنکه شما را از يک تن آفريد و جفتش را [نيز] از [جنس] او پديد آورد و از آن دو تن، مردان و زنان بسياري را پراکنده و منتشر ساخت. و از خدايي که به نام او از يکديگر درخواست مي کنيد، پروا کنيد و از [قطع رابطه با] خويشاوندان بپرهيزيد. يقيناً خدا همواره بر شما حافظ و نگهبان است.

منظور از نفس در این ایه ذات و اصل و واقعیت عینی شی است. نه روح و جان و روان.
ابعاد وجودی زن :
احکام و اوصاف زن از دو دیدگاه مطالعه پذیر و بر دو قسم است.
1)احکام و اوصافی که به اصل زن بودن او برمی گردد که هیچ گونه تغییری طی قرون و اعصار در آنها رخ نمی دهد مانند لزوم حجاب و عفاف
2) احکام و اوصافی که به کیفیت تربیت و نحوه ی محیط پرورش زن مربوط می شود که اگر در پرتو تعلیم صحیح و تربیت و دین پرورش یابند و چون مردان فکر و تدبر داشته باشد ، تمایزی از این جهت با مردها ندارند و اگر گاهی تفاوت یافت شود همانند تمایزی است که در خود مردها نیز مشهود است.

نظریه جاهلیت گذشته در مورد زن و به دنیا آمدن دختر:
با تولد دختر اندوه و سکوت بر فضای خانه سایه می افکند و قیافه ها در هم کشیده و چهره ها عبوس می شد و دختران بی گناه را با دستان خود خاک می کردند.
این فرهنگ غلط هم اکنون در کشورهای پیشرفته وجود دارد بر اساس یک گزارش تحقیقاتی که از یک روزنامه نگار انتشار یافته از هند تا ان سوی مرزهای گره هیچ زنی نمی خواهد که نوزاد دختر به دنیا بیاورد.
در هند و کشورهای فقیر مادرانی که دختر به دنیا می آورند آنچنان مورد بی اعتنایی قرار می گیرند که بسیاری از ایشان از گرسنگی و فقر می میرند . ئر کره و کشورهای پیشرفته ، زنان باردار با استفاد از وسایل پیشرفته پزشکی ، جنس جنین را تشخیص می دهند و در صورت دختر بودن آن را سقط می کنند .این گزارش می افزاید این روند موجب خواهد شد که کشورهای شرقی آسیا به زودی یا کمبود یکصد میلیون دختر ، و در نتیجه کمبود زن برای ازدواج مواجه شوند.

قرآن کریم در این باره می فرماید:
وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُمْ بِالأنْثَى ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَهُوَ کَظِیمٌ ﴿٥٨﴾
و چون يکي از آنان را به [ولادت] دختر مژده دهند [از شدت خشم] چهره اش سياه گردد، ودرونش از غصه واندوه لبريز و آکنده شود
هنگامیکه به یکی از آنان بشارت تولد دختر داده می شد چهره اش سیاه می شد و در دل او خشم و ناراحتی پدید می آمد آنها خاک کردن دختران را یک نوع کرامت و عزت می دانستند.
برتری هر فرد به فرد دیگری تقوا است/
از نظر قرآن کریم هر انسانی چه مرد و چه زن از دو انسان دیگرکه یکی از آن ها مرد ودیگری زن است یعنی پدر و مادر خود به وجود آمده است و هیچ فردی به فرد دیگری فضیلت و برتری ندارد مگر تقوا
یَا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاکُمْ مِنْ ذَکَرٍ وَأُنْثَى وَجَعَلْنَاکُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاکُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ خَبِیرٌ ﴿١٣﴾
اي مردم! ما شما را از يک مرد و زن آفريديم و ملت ها و قبيله ها قرار داديم تا يکديگر را بشناسيد. بي ترديد گرامي ترين شما نزد خدا پرهيزکارترين شماست. يقيناً خدا دانا و آگاه است

می دانیم که تقوا دارای درجات متعددی است و با درجات ایمان و اخلاق معاشرتی با مردم و اعمال شایسته و ملکات فاضله مانند تواضع و صبر و حلم ارتباز دارد و آن کسی که دارای درجه بالاتری از تقوا است چه مرد و چه زن به کسی که در مرتبه پایین تر از تقوا است چه مرد و چه زن برتری دارد.
ای مردم ما همه ی شما را از یک مرد و یک زن به وجود آورده ایم و شما را به این منظور گروه گروه و قبیله قبیله قرار دادیم که شناخته شوید بدانید که گرامی ترین شما در نزد پروردگار با تقواترین شما است و خداوند دانا و با خبر است و از مراتب و درجات تقوای شما اگاه است.
هم چنین آیاتی که تنها دو پایه ی ایمان و عمل شایسته را ملاک سعادت انسان معرفی می کند تعداد آنها به 52 مورد می رسد که ما در اینجا به یک مورد اشاره می کنیم.
مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنْثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْیِیَنَّهُ حَیَاةً طَیِّبَةً وَلَنَجْزِیَنَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ مَا کَانُوا یَعْمَلُونَ ﴿٩٧﴾
از مرد و زن، هر کس کار شايسته انجام دهد در حالي که مؤمن است، مسلماً او را به زندگي پاک و پاکيزه اي زنده مي داريم و پاداششان را بر پايه بهترين عملي که همواره انجام مي داده اند، مي دهيم.

هرکسی عمل شایسته انجام دهد چه مرد و جه زن دارای ایمان به خداوند باشد ما او را از زندگی پاکیزه برخوردار می کنیم و مزد و پاداشش را بهتر از آنچه که عمل کرده است ادا می نماییم.

نتیجه گیری :
در جمع بندی این نوشته می توان گفت که مرد و زن از یک گوهرند و هیچ امتیازی میان آنها نیست مگر به اوصاف اخلاقی چه در جاهلیت گذشته و چه در جاهلیت مدرن ، زن عامل بدبختی و ذلت است اما از نظر اسلام و قرآن هیچ فرقی میان زن و مرد نیست مگر تقوا و اعمال صالح

منابع:
1)نوری همدانی/ حسین/ جایگاه بانوان در اسلام / انتشارات مهدی موعود (عج)/چاپ ششم /1388
2) عبدالله/ جوادی آملی/ زن در آیینه جلال و جمال/ انتشارات اسرا/ قم / چاپ بیست و پنجم / بهار 1393

پژوهشگر خانم پاکتچی