آینده ی بازار جهان در دستان اقتصاد دیجیتال/تغییر هویت شرکت های صنعتی به نرم افزاری

اقتصاد دیجیتال یا اقتصاد دیجیتالی (Digital Economy) از جمله اصطلاحاتی است که طی دهه‌ی اخیر، به شکلی گسترده رواج یافته و به این علت که بر سر تعریف آن هم، اتفاق‌نظر وجود ندارد، تقریباً به جای هر واژه‌ی مرتبط با تکنولوژی به کار می‌رود.

به گزارش خبرگزاری علم وفناوری استان بوشهر؛ تجارت الكترونيک یكی از ویژگیهای برجسته اقتصاد در حال توسعه دیجيتال است که مبتنی بر بستر IT است.

اقتصاد دیجیتال یا اقتصاد دیجیتالی (Digital Economy) از جمله اصطلاحاتی است که طی دهه‌ی اخیر، به شکلی گسترده رواج یافته و به این علت که بر سر تعریف آن هم، اتفاق‌نظر وجود ندارد، تقریباً به جای هر واژه‌ی مرتبط با تکنولوژی به کار می‌رود.

طبق بررسیهای انجام گرفته از سوی سازمان توسعه و تجارت سازمان ملل متحد )آنكتاد(، حجم فروش جهانی تجارت الكترونيک در سال 2015 برابر با 3 / 25 تریليون دلار ) 4 / 22 تریليون دلار برای B2B و 9 / 2 تریليون دلار برای B2C ( برآورد شده است فروش جهانی B2B بر پایه دادههای رسمی برای چين، ژاپن، ایالات متحده آمریكا و اتحادیه اروپا، 67 درصد از توليد ناخالص جهانی در سال 2015 برآورد شده بود.

این در حالی است که عدم وجود آمار و دادههای شفاف از تجارت الكترونيک به عنوان یک چالش برای اکثر کشورهای در حال توسعه مطرح است. بدون وجود آمار و داده های شفاف و دقيق، سياستگذاران این کشورها به هنگام تصویب و اجرای سياستهای مربوط به تجارت الكترونيک با محدودیتها و موانع مواجه خواهند بود.

وجود آمار رسمی و دقيق از مبادلات تجارت الكترونيک برای شرکتهای خصوصی به منظور سرمایه‌گذاری آگاهانه و تصميم گيریهای استراتژیک مورد نياز است. بنابراین در این رابطه نياز است تا تلاش و هماهنگیهای بيشتری برای تقویت ظرفيت کشورهای در حال توسعه انجام گيرد و با نظرسنجی سازمانی و عمومی امكان تحليل روند تجارت الكترونيک در دو بخش B2B و C2B فراهم آید.

امروزه بازارهای بزرگ تجارت الكترونيک به سرعت در حال رشد بوده و موقعيت خود را در رتبه‌بندی جهانی حفظ کرده‌اند. پيشبينی شده است که درآمد کل تجارت الكترونيک کشور چين، به عنوان کشور برتر در حوزه تجارت الكترونيک با نرخ رشد مرکب ساليانه 4 / 17 درصد(2016-2021) ، در سال 2021به مقدار 54 / 839 ميليارد دلار خواهد رسيد آمریكا نيز با کسب نرخ رشد مرکب ساليانه 5 / 8 درصد و درآمد کل 27 / 485 ميليارد دلار در سال 2021 ، در جایگاه دوم قرار خواهد داشت.

همچنين طبق پيشبينی مؤسسه استاتيستا، چين تا سال 2021 با کسب درآمد بيش از 285 ميليارد دلار، موفق خواهد شد بازار تجارت جهانی مُد و پوشاک آنلاین را از آن خود کند و پس از چين، اروپا و آمریكا در جایگاه دوم و سوم قرار خواهند داشت. از نظر بازار تجارت الكترونيک B2C ، کشور چين هم از لحاظ حجم بازار و هم ميزان رشد بهمراتب در جایگاهی بهتر از آمریكا قرار دارد.

این کشور در سال 2017 در حوزه تجارت الكترونيک B2C موفق به کسب درآمد 470 ميليارد دلار شده که این مبلغ برای آمریكا حدود 354 ميليارد دلار بوده است. پس از این دو کشور، انگليس، ژاپن، فرانسه، آلمان، کره جنوبی، کانادا، هند و روسيه در جایگاه سوم تا دهم قرار دارند.

با انگليس به ترتيب با کسب ارزش حدوداًزار خدمات مبتنی بر اینترنت نيز در کنار خرید و فروش آنلاین کالا، رشد چشمگيری داشته و در این ميان، بازار خدمات تحویل غذا در محل به عنوان پویاترین بازار شناخته شده است. بر اساس پيشبينی مؤسسه استاتيستا درآمد حاصل از این بازار تا سال 2021 از مقدار 86 / 72 ميليارد دلار در سال 2016 به 32 / 210ميليارد دلار )حدود 3 برابر(، خواهد رسيد، همچنين این مؤسسه به بررسی ارزش بازار خدمات الكترونيک ميان پنج کشور چين، ژاپن، آمریكا، انگليس و آلمان تا سال 2021 اقدام کرده است.

مطابق بررسی های انجام شده، کشور چين با کسب ارزش بازار حدود 86 ميليارد دلار در سال 2021 از سایر کشورها پيشی گرفته و در جایگاه اول قرار خواهد داشت. پس از آن، آمریكا و61 و 15 ميليارد دلار در جایگاه دوم و سوم قرار خواهند گرفت.

از دیگر موارد قابل توجه در بخش تجارت الكترونيک، موضوع رزرو بليت آنلاین و انجام خدمات مسافرتی مبتنی بر اینترنت است .

طبق پيشبينیهای انجام گرفته، بازار این نوع خدمات نيز تا سال2021دو برابر شده و تا حدود یک تریليون دلار خواهد رسيد. همچنين کشور چين با کسب نرخ رشد مرکب ساليانه 9 / 17 درصد، سریعترین رشد را از نظر کسب درآمد حاصل از ارائه این نوع خدمت از ميان کشورهای آمریكا، ژاپن، انگليس و آلمان خواهد داشت. از دیگر کسب وکارهای مبتنی بر اینترنت که امروزه بسيار رونق یافته، درخواست آنلاین تاکسی است که شرکت اوبر از جمله پيشگامان ارائه این نوع خدمت محسوب می‌شود.

در جهان امروز تجارت الكترونيک از مرزهای ملی و منطقهای فراتر رفته و در سطح جهانی ما شاهد خرید و فروش های آنلاین هستيم. درآمد حاصل از این تجارت قابل توجه بوده و آنچه در انجام خرید آنلاین برای مشتریان حائز اهميت است، فرایند ساده خرید و شفافيت است.

دیجیتالی شدن اقتصاد دو بعد مهم دارد:
۱- تولیدكالاهای دیجیتالی
۲- تولید كالای غیردیجیتالی با استفاده از فرآیندها و ابزار دیجیتالی.
سرعت دیجیتالی شدن اقتصاد در كشورهای OECD طی ۱۰ سال گذشته بسیار پرشتاب بوده است و باعث شده كه روندهایی اساسی در اقتصاد این كشورها شكل بگیرد.

شرکتهای پیشرو در اقتصاد دیجیتال امروز آنهایی هستند که با ارائه یک پلتفرم دیجیتال که امکان تعامل آنلاین تعداد زیادی تولید کننده یا ارائه دهنده خدمات را با تعداد زیادی از مشتریان و مصرف کننده‌ها به ساده‌ترین شکل ممکن فراهم میکنند و از محل ارزش افزوده ایجاد شده و تسهیل ارتباط بین خریدار و فروشنده به کسب درآمد می‌پردازند. در این میان، این شرکتها با به خدمت گرفتن مفاهیم و ابزارهای داده کاوی و BIG DATA به کشف سلایق و ترجیحات دو طرف پرداخته و عملا میتوانند با پیش‌بینی دقیق روندها نبض هر بازاری را در اختیار داشته و هر چه بیشتر محصولات و خدمات اختصاصی را برای مشتریان طراحی و بازاریابی کنند.

به عنوان مثال، AIRBNB با ارائه پلتفرم ساده و قابل درک خود امکان تعامل بین افرادی که به دنبال محل اقامت در شهرهای مختلف جهان هستند را با افرادی که مایل به اجاره دادن خانه‌های خالی خود هستند فراهم کرده و عملا بدون مالکیت حتی یک ملک در سراسر دنیا تبدیل به بزرگترین ارائه دهنده خدمات اسکان مسافرین شده است.

شرکت UBER مثال دیگری از همین الگو است (نسخه ایرانی همین شرکت به اسنپ معروف است) که بدون در مالکیت داشتن حتی یک تاکسی به بزرگترین شرکت تاکسیرانی جهان تبدیل شده و اکنون با امضای قراردادی به ارزش ده میلیارد دلار با مرسدس برای خریدن صد هزار بنز کلاس S بدون راننده در فکر حذف راننده از چرخه کسب درآمدی خود است.

اپل به عنوان پیشروترین شرکت در تحول دیجتال که بر صدر جدول ارزشمندترین شرکتهای جهان تکیه زده است، درسی بزرگ برای همه شرکتهای عصر دیجیتال دارد.

نگاهی گذرا به لیست سی شرکت ارزشمند جهان نشان میدهد که حدودا نیمی از این شرکتها از جنس Platform business هستند. شرکتهایی هم که مانند مانند مرسدس و بی‌ام‌دبلیو محصولات فیزیکی تولید میکنند عملا با معرفی نسل اتوموبیلهای متصل Connected cars عملا پا در همین راه گذاشته‌اند. مدیر عامل جنرال الکتریک هم که شرکتش به عنوان یکی از 5 برند برتر جهان مطرح است اخیرا گفته است: در دنیای امروز اگر شب را به عنوان یک شرکت صنعتی سر کرده باشید فردا صبح حتما به عنوان یک شرکت نرم‌افزاری از خواب بیدار خواهید شد.