عدل خدا و گرفتاری های مردم(قسمت اول)

بسم الله الرحمن الرحیم))
عدل خدا و گرفتاری های مردم(قسمت اول)

سوال: اگر واقعا خداوند مارا دوست دارد پس چرا در زندگی مردم تفاوت وجود دارد وبعضی ها انقدر گرفتارند؟
باتشکر از شما پرسشگر گرامی، امیدوارم از پاسخ هر یک از محققان مرکز به اندازه کافی بهره مند گردید. این پاسخ را نیز کنار پاسخهای گذشته از برخی محققان مطالعه فرمایید، شاید برای شما جواب قانع کننده ای داشته باشد.
پاسخ اجمالی
ما از بسیاری از جزئیات امتحانها و بلاها بی اطلاع هستیم. ما در گوشه کوچکی از این جهان بزرگ و بیکران قرار گرفته ایم و فقط بعضی از اخبار و اطلاعات درباره گرفتاریها و مصائب به گوش ما می رسد یا فقط بعضی را لمس می کنیم. پس نمیتوانیم براحتی راجع به انحصار و چند و چون این امتحانات قضاوت کنیم. فقط می دانیم امتحان و بلا از سنتهای حتمی و عمومی خداوند حکیم و مهربان است که شامل همه افراد با درجاتشان می گردد.
از سوی دیگر خداوند ربّ و پروردگار جهانیان است، و هیچ گونه زشتی و بی عدالتی از سوی خداوند معنا ندارد؛ زیرا ربّ یعنی مالک مطلق و مدبّر همه ی امور، و خداوند ربّ عالم است، یعنی عالم را به بهترین کیفیت تدبیر و مدیریت می نماید. اصولاً خداوند عالم را بر اساس رحمت و عدل و نظام احسن آفریده است، و هیچ گونه زشتی و بی عدالتی از سوی خداوند معنا ندارد. بنابراین خداوند نه در این عالم دنیا و نه در عوالم دیگر بر مخلوقاتش ظلم روا نمی دارد.
پاسخ تفصیلی
در قرآن بارها بر این مطلب تاکید شده است که خدا بر مردم و بندگانش ظلم روا نمی دارد، از جمله می فرماید: «إِنَّ اللَّهَ لَا یَظْلِمُ النَّاسَ شَیْئًا وَلَکِنَّ النَّاسَ أَنْفُسَهُمْ یَظْلِمُونَ»(آیه 44 سوره یونس)؛ خدا هرگز به مردم ستم نمی‌کند ولی مردم خود در حق خویش ستم می‌کنند. و در جای دیگر می فرماید:«ذَلِکَ بِمَا قَدَّمَتْ یَدَاکَ وَأَنَّ اللَّهَ لَیْسَ بِظَلَّامٍ لِلْعَبِیدِ»(آیه 10 سوره حج)؛ این عذاب آتش به سزای همان اعمال زشتی است که با دست خود پیش فرستادی و این که خدا هرگز کمترین ستم در حق بندگان نخواهد کرد.
اصولاً ظلم و بی عدالتی به خود انسانها باز می گردد، نه خداوند متعال؛ زیرا ظلم از ساحت پروردگار به دور است. ظلم نقص است و خداوند کمال مطلق است و از همه نقائص مبرّاست؛ ریشه ظلم به جهل و عجز و فقر و بخل باز می گردد، و خداوند عالم و قادر و غنیّ و جواد مطلق است.
حال پرسش اینجاست که چرا خداوند به اذن تکوینی به بشر اختیار خیر و شرّ و عدل و ظلم داده است. گفتیم به اذن تکوینی نه اذن تشریعی؛ زیرا که خداوند به لحاظ دین و شرع و تشریع احکام اجازه ظلم به کسی نداده است و از نظر شریعت الهی ظلم آدمی به خود و دیگران حرام است. به عبارت دیگر فلسفه وجود این شرور و بی عدالتیها از ناحیه انسان چیست؟
در پاسخ توجه شما را به بیان مختصری از حکمت و فلسفه ی این شرور و ظلمها و بی عدالتی ها جلب می کنم.
شرور به طور کلّی بر دو گونه اند:
1ـ شروری که نتیجه ی وضعی عملکرد خودمان می باشد.
2ـ شروری که ربطی به عملکرد خودمان ندارند.
هر دوی این شرور و ظلمها و مصیبتها به اذن تکوینی خداوند متعال می باشند؛ و هدف از آنها بطور کلی امتحان و تکمیل چرخه کمال در همه موجودات، از جمله انسان و شکوفا ساختن استعدادها در آنهاست، و در نهایت این چرخه عالم آخرت و اجر و جزای آن است. بنابراین دنیا و آخرت مجموعاً همانند اجزای یک پازل است که همه را باید با هم دید و تحلیل کرد که تا حدی فلسفه و حکمت سختیها و مشکلات که از طرف خود بشر بر بشر تحمیل می شود، روشن گردد.
مثلا حضرت ابراهیم را مورد ابتلاها قرار داد تا به مقام امامت نائل گردد. «وَ إِذِ ابْتَلى إِبْراهیمَ رَبُّهُ بِکَلِماتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قالَ إِنِّی جاعِلُکَ لِلنَّاسِ إِماماً قالَ وَ مِنْ ذُرِّیَّتی قالَ لا یَنالُ عَهْدِی الظَّالِمینَ»(البقرة:124)؛ و (به خاطر آورید) هنگامى را که خداوند، ابراهیم را با امور گوناگونى آزمود. و او به خوبى از عهده ی این آزمایشها برآمد. خداوند به او فرمود: «من تو را امام و پیشواى مردم قرار دادم. ابراهیم عرض کرد: «از دودمان من نیز »، خداوند فرمود: «پیمان من، به ستمکاران نمى رسد
ادامه دارد...

گرد آورنده: زینب قاری
منبع: سایت پرسمان